Önem, ErinçAslan, Elif2024-08-212024-08-212023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=nLNfCsWgUluh5T2iyudShhj_bBMcZ3XQaDENWZO89HRhhYCQUHuUisBaaaZOzm3hhttps://hdl.handle.net/11454/98718Amaç: İlaçlara bağlı çene kemiği osteonekrozu (MRONJ) hastalarına ait panoramik radyografi (PR) ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) görüntüleri kullanılarak kalitatif ve kantitatif alveoler kemik parametrelerinin değerlendirilmesi ve sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılmasıdır. Yöntem: PR ve KIBT görüntüleri bulunan 24 MRONJ hastası ile 22 sağlıklı kontrol çalışmaya dahil edildi. MRONJ hastalarına ait PR ve KIBT görüntüleri, on kalitatif ve yedi kantitatif parametre açısından değerlendirildi. Kantitatif parametrelerin analizi için trabeküler kemikte üç ve kortikal kemikte iki ilgili bölge (ROI) kullanıldı. PR ve KIBT'nin MRONJ'un kalitatif bulgularını saptama performansı Fisher's Exact testi kullanılarak karşılaştırıldı. İki görüntüleme yönteminde de MRONJ'dan etkilenen kemik ile sağlıklı kemiğe ait kitle ortalamalarının ve ROI'lerin karşılaştırılması amacıyla bağımsız örneklem t-testi kullanıldı. MRONJ hastaları, KIBT görüntülerinde saptanan kalitatif bulgu sayılarına göre üç gruba ayrıldı ve kantitatif bulgular üç grup arasında ANOVA testi kullanılarak karşılaştırıldı (p<0,05). Bulgular: MRONJ hastalarına ait PR ve KIBT görüntülerinde en sık rastlanan kalitatif bulguların osteoliz, osteoskleroz ve mandibular kortikal kemik erozyonu olduğu belirlendi. KIBT görüntüleri, mandibular kortikal kemik erozyonu ve periosteal yeni kemik oluşumunu saptamada PR'ye kıyasla yüksek performans gösterdi (p<0,05). İki görüntüleme yönteminde de MRONJ hastalarını sağlıklı kontrollerden ayırt edebilen tek kantitatif parametrenin MKK olduğu saptandı (p<0,05). FB, lakünarite, OGD, BA/TA ve Tb.Sp'nin sadece PR görüntülerinde MRONJ hastalarını sağlıklı kontrollerden ayırabildiği gözlendi (p<0,05). MRONJ hastalarının ve sağlıklı kontrollerin KIBT görüntülerinde gerçekleştirilen radyomorfometrik ölçümler arasında fark bulunmadı (p>0,05). Bununla birlikte, KIBT görüntülerinde FB, OGD, BA/TA ve Tb.Sp, farklı sayıda kalitatif bulguya sahip MRONJ hastalarında MRONJ'dan etkilenen kemiği ayırt edebildi (p<0,05). MRONJ'dan etkilenen kemiğin saptanmasında en yüksek başarıya sahip ROI'nin, mental foramenin distalinde ve inferior alveoler kanalın üstünde kalan trabeküler kemik bölgesi olduğu bulundu (p<0,05). Sonuç: MRONJ'un kalitatif bulgularının değerlendirilmesinde KIBT daha iyi performans gösterdi. PR, MRONJ'dan etkilenen kemiği sağlıklı kemikten ayırt etmede daha yüksek başarıya sahipken KIBT, MRONJ'dan farklı şiddette etkilenen kemiğin kantitatif parametreler ile saptanmasında daha iyi performansa sahipti. Bununla birlikte, dental radyografik görüntüler kullanılarak MRONJ'dan etkilenen kemiğin ayırt edilmesinde, tanıya yardımcı olabilecek radyografik belirteçlerin seçimine yönelik bir protokol oluşturulması gerektiği açıktır.Aim: To evaluate qualitative and quantitative alveolar bone parameters using panoramic radiography (PR) and cone-beam computed tomography (CBCT) images in patients with medication-related osteonecrosis of the jaw (MRONJ) and compare it with healthy controls. Methods: Twenty-four MRONJ patients and 22 healthy controls having both PR and CBCT images were included in the study. Images were evaluated for ten qualitative and seven quantitative parameters. Three regions of interest (ROIs) on trabecular bone and two ROIs on cortical bone were used for quantitative measurements. The performance of PR and CBCT for qualitative findings was compared using Fisher's Exact test. Comparison of MRONJ-affected and healthy bone as well as different ROIs regarding quantitative parameters were done using the independent samples t-test for both imaging methods. MRONJ patients were divided into three groups according to the number of qualitative findings detected on CBCT images, and the differences in quantitative findings between groups were analyzed using the ANOVA test (p<0,05). Results: The most common qualitative findings in PR and CBCT images of MRONJ patients were osteolysis, osteosclerosis, and cortical bone erosion. CBCT images revealed better performance than PR for the detection of cortical bone erosion and periosteal new bone formation (p<0.05). MCT was the single parameter that distinguished MRONJ patients from healthy controls on both image types (p<0.05). FB, lacunarity, OGD, BA/TA, and Tb.Sp distinguished MRONJ patients from healthy controls only on PR images (p<0.05). No difference was found among radiomorphometric measurements of MRONJ patients and controls on CBCT images (p>0.05). However, FB, OGD, BA/TA, and Tb.Sp on CBCT distinguished MRONJ-affected bone in patients with different number of qualitative findings (p<0.05). The ROI showing the best performance for the detection of MRONJ-altered bone was the trabecular bone region distal to the mental foramen, above the inferior alveolar canal. Conclusions: CBCT showed better performance for the evaluation of qualitative parameters of MRONJ. PR showed better performance in distinguishing MRONJ-affected from healthy bone, while CBCT was better in detecting MRONJ-affected bone with different severity using quantitative parameters. However, a protocol must be established for the selection of radiographic predictors that may aid in the diagnosis of MRONJ-altered bone using dental radiographic images.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessDiş HekimliğiDentistrySpecialist Thesis1158828521