Özer, Aslı2024-08-212024-08-211988https://hdl.handle.net/11454/90351Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1988Besinsel değerinin ötesinde sarımsağın tıbbi amaçlarla kullanılması tarihin derinliklerine kadar uzanmaktadır. Eski Babil , Yunan ve Roma medeniyetlerinden günümüze ulaşan belgeler srımsağın kültüre alınan en eski bitkilerden biri olduğunu kanıtlamaktadır. Eski medeniyetlerde insan hastalıklarındaki tedavi değerinin bilinciyle kulanılıp kullanılmadığı bilinmemesine rağmen sarımsağın evrensel bir saygınlığı olduğu kesindir. Aristophones, Hippocrates ve Galen gibi bilginler hiper tansiyon, artrik, kanser, cüzam, ağır metal zehirlenmesi, dizanteri ve kabızlık olgularında sarımsağın terapötik etkinliği olduğunu bildirmişlerdir. Bilimsel literatürde yapılacak bir araştırma sarımsak ve bileşenlerinin farmolojik ve terapötik etkilerinin kesinliğini şüphe bırakmayacak bir şekilde ortaya koyar. Sarımsağın ve ondan hazırlanan çeşitli ekstrelerin en çok araştırılan tıbbi etkileri kardiyovasküler hastalıklar alanındadır. Yapılan son araştırmalar bu bitkinin kalp hastalığı, kalp krizi ve yüksek kan basıncı gibi hastalıkların hazırlayıcı faktörü olan aterosklerotik hastalıkların önlenmesinde yararlı etkileri olabileceğini göstermektedir. Sarımsağın plak oluşumunu önlediği ve trombosit agregasyonunu inhibe ettiği de son yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Literatürdeki bu son bulgular ve sarımsak bitkisinin bir halk ilacı olarak bu bulgularla uyumlu bir şekilde yüzyıllardır kullanılması bitkideki prostaglandin benzeri aktivitenin araştırılmasının gerekliğini düşündürmüştür.Bu araştırmada kullanılan sarımsak örnekleri Yalova Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünden sağlanmıştır. Örnekler etanolle tüketilerek ham bir etanolik ekstre hazırlanmış ve bu genel nitelikli ekstrede prosttaglandin-benzeriaktivitenin varlığı araştırılmıştır. İrostaglandin benzeri aktivitenin araştırılması izole tavşan söliyak arteri. İzole tavşan mezanterik arteri ve izole sıçan mide fundus şeridinin kombine olarak kullanıldığı kaskat süpervizyon sistemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir.Bu araştırma sonucunda sarımsak bitkisinde in vitro laboratuar şartlarında saptanabilir düzeyde prostaglandin-benze-ri bir aktivitenin bulunmadığı belirlenmiştir. Gingivit olgusunda iltihaba bağlı olarak prostaglandin düzeylerinin, özelikle E tipi prostaglandinlerin arttığı bilinmektedir. Amacımız prostaglandin düzeylerindeki artışı uygun bir HPLC yöntemi ile kantitatif olarak değerlendirmektir. Sağlıklı ve iltihaplı diş eti doku örneklerinde prostoglandin düzeyleri, biyoesey yöntemi ile "PGE - benzeri aktivite" olarak saptanmış ve her iki grup arasında istatistiksel yönden anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir.(p<0.01). Doku örneklerinin içerdiği prostaglandinlerin PGF, PGE, PG(A-B) grupları olarak ayrımları preparatif ince tabaka kromatografisi ile gerçekleştirilmiştir. Preparatif ince tabaka kromatografisinden kazanılan PGE ve PGA' lar PGB' ye dönüştürüldükten sonra HPLC ile değerlendirilmişlerdir. Preparatif ince tabaka kromatografisinden kazanılan PGF miktarları ise doğrudan HPLC ile saptanmıştır. Sağlıklı dokulardaki protaglandin düzeylerinin HPLC yöntemi ile saptanamayacak kadar düşük olduğu belirlenmiştir. İltihaplı diş eti doku örneklerindeki PGE ve PGF düzeylerinin dokuların biyolojik aktiviteleri ile pozitif korelasyon gösterdiği bulunmuştur ve her iki tip prostaglandin konsantrasyonunda genel bir artış olduğu saptanmıştır. Geliştirdiğimiz HPLC yöntemi, iltihaplı diş eti dokusunda artan prostaglandin konsantrasyonlarını kolay, güvenilir ve süratli bir şekilde saptamamıza olanak sağlamıştır.trinfo:eu-repo/semantics/closedAccessProject1III, 250