Akay, FaziletKaraalp, Canan2024-08-212024-08-212016http://155.223.63.101/tez3/2015ecz003.pdfhttps://hdl.handle.net/11454/90470Araştırma projesi -- Ege Üniversitesi, 2016Centaurea L. (Asteraceae) Türkiye florasında 112'si endemik olmak üzere 181 takson ile temsil edilmektedir. Bir çok yeni türün tanımlanmasından sonra bu sayı %66.8'i endemik olmak üzere 222'ye yükselmiştir. Centaurea türleri halk arasında peptik ülsere karşı, malarya, soğuk algınlığı, midevi rahatsızlıklar, karın ağrısı ve dudak çevresindeki herpes enfeksiyonlarında kullanılmaktadır. Centaurea türleri üzerinde yapılan fitokimyasal araştırmalara göre seskiterpen laktonlar, flavonoitler ve lignan glikozitleri en çok rastlanan kimyasal moleküllerdir. Centaurea aphrodisea Boiss. Bozdağ, İzmir çevresinde yetişen endemik bir taksondur. Yapılan biyoaktivite çalışmalarında bitkinin kloroform ekstresinin antioksidan, antieflamatuvar ve sitotoksik etkiler gösterdiği saptanmıştır. C. aphrodisea'nın topraküstü kısımlarından su buharı distilasyonu ile elde edilen uçucu yağın GC ve GC/MS analizine göre,ana bileşenlerin %8.1 spatulenol, %7.8 hekzahidrofarnesil aseton, %5.4 (E,E)-2,4-dekadienal ve %4.5 heptakozan olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada, İzmir Bozdağ'dan (1670 m) toplanan, C. aphrodisea'nın kurutulmuş ve toz haline getirilmiş toprak üstü kısımlarından kloroform ektresi hazırlanmıştır. Bu ekstre üzerinde değişik kromatografik yöntemler (AKK, İTK) kullanılarak fraksiyonlama ve izolasyon çalışmaları yapılmış ayrıca metabolitlerin yapıları spektroskopik metotlarla (NMR, kütle spektroskopisi) belirlenmiştir. Sonuç olarak bir seskiterpen (metil 8?,6?,15-trihidroksielema-1,3,11(13)-trien-12oat) ve iki flavon (sirsimaritin ve 5-hidroksi 3',4',6,7 tetrametoksiflavon) bileşiği izole edilmiştir. Ayrıca bir flavon (salvigenin) ve bir fenilpropanoit glikozitinin (siringin) varlığı İTK tekniği üzerinde değişik solvan sistemleri ve şahit bileşikler kullanılarak belirlenmiştir. Bu bileşikler C.aphrodisea'dan ilk kez rapor edilmektedir.;Asteraceae; Centaurea; Sekonder Metabolit.;Asteraceae; Centaurea; Secondary Metabolite.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessProject