Deveci, Remziyeİzzetoğlu, Savaş2024-08-212024-08-212013http://155.223.63.101/tez3/2012bil043.pdfhttps://hdl.handle.net/11454/91617Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2013Echinodermler (derisi dikenliler) yaşamlarını sürdürebilmek için potansiyel bir bağışıklık sistemine sahiptirler ve hücresel savunma sistemleri vücut sıvısında serbest dolaşan kan hücrelerine (sölomositlere) dayanır. Bağışıklık sisteminde temel mekanizma bağışıklık sistem hücrelerinin patojenleri ve parazitleri tanıyıp tutunarak onları yok etmesidir. Bu sistem kendinden olanla kendinden olmayanı ayırabilir. Bu olayları hücrelerde bulunan glikolipitlerin, glikoproteinlerin ve proteoglikanların kısaca glikokonjugatların yapısındaki şeker birimleri (özellikle sialik asit) ve üzerinde taşıdıkları ek gruplar belirler. Hücreler arası çeşitli ilişkilerin kurulmasında sialik asitlerin kimyasal formu, bağlanma tipi ve oligosakkarit zincirde en uçta bulunması önemli rol oynar. Bu bilgiler ışığında projenin ilk amacı; değişken morfolojik özellikleri nedeniyle ortak bir isimlendirme ve tiplendirme henüz yapılmamış ve ince yapısı ile ilgili de çalışma bulunmayan Paracentrotus lividus türü denizkestanesi kan hücrelerinin ışık ve transmisyon elektron mikroskobu düzeyinde incelenerek kan hücre tiplerinin morfolojik yapısı ve ayırt edici özelliklerinin tanımlanmasıdır. İkinci olarak; sialik asitlerin tip, miktar, dağılım ve bağ özelliğinin analitik (CapLC-ESI-MS/MS) ve mikroskobik (floresan ve transmisyon elektron mikroskobu) yöntemlerle belirlenmesidir. Daha önce bilinen sölomosit tiplerine ek olarak yeni üç farklı hücre tipi, ışık ve transmisyon elektron mikroskobu ile belirlenmiştir. Bunlar; 1. Çok sayıda ve büyüklükte salgı granülleri içeren hücreler "granüllü hücreler", 2. İnce sitoplazmayla çevrelenmiş iri nükleuslu küçük hücreler lenfositlerle benzerlikleri nedeniyle "lenfosit benzeri hücreler", 3. Farklı boyutlarda vakuoller içermeleri nedeniyle "vakuollü hücreler" olarak adlandırılmıştır. Kan hücrelerinden asit hidrolizi ile izole edilen sialik asitlerin tip ve miktarlarının belirlenmesi için DMB ile türevlendirilerek CapLC-ESI-MS/MS sistemi ile analiz edilmiş ve 10 farklı sialik asit tipi ilk kez bu çalışma ile belirlenmiştir. Bu sialik asit tipleri; Neu5Ac, Neu5Gc, Neu5Gc9Ac, Neu5Gc8Ac, Neu5,9Ac2, Neu5,7Ac2, Neu5,8Ac2, Neu5,7,9Ac3, Neu5Gc7,9Ac2, Neu5Gc7Ac'dir. Miktar bakımından en bol bulunan sialik asit tipleri, Neu5Gc ve asetillenmiş türevlerden Neu5Gc9Ac'dir. Kan hücrelerinde Neu5Gc'nin ve diğer asetilenmiş sialik asitlerin bulunması, mikroorganizma içeren ortamlarında patojenlerin tanınmasında ve yok edilmesinde işaretleyici moleküller olabilirliğini göstermektedir. Analiz sonuçlarının doğruluğu için musinler ve çeşitli sialik asit standartları kullanılmıştır. Sialik asitlerin hücrelerdeki dağılımı ve alttaki şekerle kurdukları bağ tipleri, şekerleri çok özgün olarak tanıyıp bağlanan lektinlerle gösterilmiştir. Sialik asitlerin dağılımını belirlemek için tüm sialik asitlerle bağ oluşturabilen LPA (Limulus polyphemus) ve LFA (Limax flavus) lektinleri, bağ tiplerini belirlemek için MAA (Maackia amurensis, Ü-2,3 bağı için) ve SNA (Sambucus nigra, Ü-2,6 bağı için) lektinleri kullanılmıştır. Opak yapıda olmayan lektinlerin görünür hale getirilmesi için kullanılan işaretleme maddelerinden floresan ve altın işaretler tercih edilmiştir. Tüm Sialik asit tipleri ile bağ yapabilen LPA ve LFA lektinlerle işaretlenme tüm sölomositlerde gözlenmiştir. Sialik asidin sadece Ü-2,3 bağını tanıyarak bağlanan MAA lektini ile işaret oranı oldukça fazladır. Sialik asidin sadece Ü-2,6 bağını tanıyarak bağlanan SNA lektini ile işaretlenmeler MAA ile karşılaştırıldığında büyük oranda azalmıştır. Sonuç olarak; Echinoderm savunma mekanizmaları, diğer omurgalı ve omurgasızlardakine benzer homolog ve analog komponentler tarafından hücresel ve humoral cevap şeklinde yürütülür. Denizkestanesi P.lividus bağışıklık sisteminde görev alan bağışıklık sistem hücrelerinde sialik asit tiplerinin ilk kez belirlenmiş olması, yüksek omurgalıların bağışıklık sisteminin eksik ve karmaşık noktalarını anlamak açısından farklı bir bakış açısı getirebilir.;Sialic Acid, Coelomocyte, Fluorescent Microscopy, Transmission Electron Microscopy, Lectin, CapLC-ESI-MS/MS, Echinoderm Immune System, Paracentrotus lividus.;Sialik Asit, Sölomosit, Floresans Mikroskobu, Transmisyon Elektron Mikroskobu, Lektin, CapLC-ESI-MS/MS, Derisi Dikenliler Bağışıklık Sistemi, Paracentrotus lividus.trinfo:eu-repo/semantics/closedAccessProject