Vural, FaikAkşit, TolgaÖzkol, M. ZekiTurgay, Faruk2024-08-212024-08-212013http://155.223.63.101/tez3/2011bil034.pdfhttps://hdl.handle.net/11454/89556Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2013Bu çalışmanın temel amacı; antrene futbolcularda oyunun son periyodunda gözlenen şut ve sprint performansındaki muhtemel düşmede tükürük beta endorfin (?-End), düzeyleri ve laktat eliminasyonunun etkilerini araştırmak, bununla beraber tükürük kortizol ve testesteron düzeylerinin de oyun esnasındaki değişimlerini ve belirtilen performans parametreleri ile ilişkilerini araştırmaktı. Araştırma grubu, amatör süper ligde oynayan toplam 16 futbolcudan (yaş: 75,21 ± 6,96, boy: 177,43 ± 5,46 cm, vücut ağırlığı: 23,75 ± 3,47 kg) oluştu. En az 2 gün aralıklar ile yo-yo aralıklı toparlanma testi (seviye 1) ve futbol müsabakası uygulandı. Yo-yo testi sonrası, müsabaka öncesi ve sonrasında sprint ve şut performans testleri yapıldı. Müsabaka öncesi (ısınma sonrası, IS), devre arası (DA), maç sonrası (MS) ve yo-yo testi sonrasında alınan parmak ucu kan örneklerinden laktat ve glukoz, tükürük örneklerinden; ?-End, testesteron (T), kortizol (K) düzeyleri ELİSA (enzim bağlantılı immüne sorbent assay) yöntemi ile belirlendi. T/K oranları hesaplandı. Ayrıca laktat eliminasyon testi (LET) sonrasında maksimal laktat (MLA) ve laktat eliminasyon hızı (LEH) saptandı. Testler sonrası algılanan zorluk derecesi (RPE) Borg skalası kullanılarak belirlendi. Verilerin analizinde SPSS 18.0 istatistik programı kullanıldı, anlamlılık değeri olarak p<0.05 alındı. MS - de KAH (156) ve LA düzeyleri (4 mM) istirahat değerlerine göre anlamlı olarak artarken, DA'deki değerlerine göre anlamlı bir değişiklik göstermedi. MS'de; testesteron düzeyleri bazal düzeylerine (p=0,01) ve DA'deki düzeylerine göre anlamlı bir artış gösterirken (p=0,001), K ve ?-End düzeyleri belirtilen ölçüm zamanları arasında anlamlı bir değişiklik göstermedi (p=0,05). T/K oranı MS'de DA'dekine göre T'ye paralel olarak anlamlı düzeyde artış gösterdi (p=0,05). Kan glukoz düzeyleri DA'de bazal düzeylerine göre anlamlı bir artış gösterdi. MS'dekine göre artarken bazal değerlerine göre ise anlamlı bir farklılık göstermedi. Sadece DA'de glukoz düzeyleri ile testesteron arasında negatif bir ilişki bulundu. DA ve MS'deki glukoz ve laktat düzeyleri arasında ilişkiler bulundu. Devre arasında ?-End düzeyleri ile T ve T/K oranı arasında anlamlı pozitif bir korelasyon bulundu. DA ve MS'de ölçülen ?-end, T, K ve BORG skalası parametreleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı. Ayrıca bu parametrelerle LEH, yorgunluk indeksi (Yİ) ve MLA parametreleri arasında da anlamlı ilişki bulunmadı. MS'deki sprint ve şut performansı ile ?-End, LEH ve diğer hormonlar arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı. Sonuç olarak; a-) Maçın sonlarındaki sprint ve şut performansında, LEH, ?-End ve diğer hormonların anlamlı bir rolü gözlenmedi. b-) Maç esnasında testesteron hariç diğer hormonlarda anlamlı bir değişikliğin olmamasında futbol müsabakasının orta düzeyde bir stres yaratıyor olmasının rolü olabilir. c-) Devre arasında glukoz seviyesindeki artış ve maç sonundaki düşmede testesteronun rolü olabilir. d-) Devre arasında ?-End düzeyleri ile testesteron ve T/K oranı arasında bulunan ilişki onun bu periyotta testesteron benzeri anabolik bir fonksiyon gösterebileceğini işaret edebilir.;Futbol, ?-endorfin, testesteron, kortizol, laktat eliminasyonu, sprint, şut.;Soccer, ?-endorphin, testosterone, cortisol, lactate elimination, sprint, shot.trinfo:eu-repo/semantics/closedAccessProject