İsfendiyaroğlu, Murat2024-12-072024-12-072023https://hdl.handle.net/11454/109576Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri A.B.D. Araştırma ProjesiAraştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.Sakız ağacı (Pistacia lentiscus var. chia Duham.) Sumakgiller (Anacardiaceae) familyasına dahil, herdem yeşil, iki evcikli, tıbbi aromatik bir bitkidir. Asırlardan beri Sakız adasının güneyinde kültüre alındığı, ancak geçmişte Çeşme yarımadasında da sınırlı düzeyde yetiştirildiği bilinmektedir. Sakız ağacının reçinesi (mastik) ve uçucu yağı günümüzde farklı endüstrilerde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Son yıllarda Türkiye'de sakız ağacına olan ilgi giderek artmakta ve bu durum nitelikli fidana olan talebi arttırmaktadır. Sakız ağacı yetiştiriciliğinde sadece erkek bitkiler kullanılmaktadır. Bu nedenle klonal (vegetatif) yöntemlerle çoğaltma zorunludur. Bu çalışmada sakızın kitlesel çoğaltılmasında en uygun yöntem olan yarı-odun çelikleri ile çoğaltma ve fidan üretiminin optimizasyonu araştırılmıştır. Şubat ve Mart ortasında alınan çeliklere köklendirme hormonu IBA ve bunun NAA ile olan farklı kombinasyonları uygulanmıştır. Çeliklerde en yüksek köklenme oranı (%74.6) Şubat ortasında alınan ve 30 g l-1IBA uygulaması ile elde edilmiş, kontrol çeliklerinde ise %11.3 köklenme saptanmıştır. Çeliklerde en yüksek kök adedi (3.4) ise, IBA+NAA (10+1 g l-1) uygulaması ile elde edilmiş, kök uzunluğu, kök yaş/kuru ağırlık parametrelerinde ise 10 g l-1 IBA uygulaması en yüksek değerleri vermiştir. Mart ortasında alınan çeliklerin tüm köklenme parametre değerleri önemli düzeyde düşük olmuştur. Diğer taraftan, çeliklerde oksine duyarlı evrenin belirlenmesinde çeliklerin dikimini izleyen 5. günde köklenme parametrelerinde en yüksek değerlere ulaşılmış, 10 ve 15. günlerde ise ölçülen değerler belirgin düzeyde azalmıştır. Çeliklerden elde edilen fidanların yetiştirme ortamına uygulanan yavaş salınımlı (8-9 aylık) gübrenin etkisi ise en yüksek dozda (9 g l-1) tüm fidan büyüme parametrelerinde en yüksek değerlerin elde edilmesi ile sonuçlanmıştır.;Sakız ağacı, çelik, köklenme, hormon, fidan.;Mastic tree, cutting, rooting, hormone, nursery tree.trinfo:eu-repo/semantics/closedAccess375018Project