Domates bitkisinde glisin betain uygulamasının soğuk toleransı ile ilgili genlerin belirimi üzerine etkileri

Abiyotik streslerden biri olan soğuk stresi bitkiyi fizyolojik, biyokimyasal ve moleküler bakımdan olumsuz etkiler. Düşük sıcaklıklardan zarar gören bitkilerin yapraklarında fotosentez ve solunum hızı düşer, protein sentezi engellenir, mevcut proteinlerin parçalanma hızı artar, lipid organizasyonu değişir, membran yapısı bozulur ve hücrenin kararlılığı azalır. Bitkiler karşılaştıkları stres ile metabolik olarak yeni bir düzenleme girerler. Bitkilerin strese yanıt olarak sentezlediği bir osmolit olan glisin betain (GB), protein komplekslerinin ve membran yapılarının kararlılığını korumakla görevlidir. Domates (Solanum lycopersicum L.; genel olarak bilinen adı, Lycopersicon esculentum) önemli bir tarım bitkisidir. Ilıman iklim koşullarında yetişir ve soğuğa duyarlıdır. Özellikle 150C’nin altındaki sıcaklıklarda soğuk hasarı görülür. Domates GB sentezleyemeyen bir bitkidir. Çalışmamızda, domates yapraklarına GB püskürtülmesiyle soğuk stresine dayanıklılığın arttırılması amaçlanmıştır. Soğuğa duyarlı ve dayanıklı iki domates çeşidinin soğuk stresine verdiği morfolojik, fizyolojik ve moleküler yanıtları incelenmiştir. Çalışmamızda, soğuk stresi ile membran kararlılığının azaldığı MDA ve iletkenlik ölçüm sonuçlarıyla görülmüştür. Dışarıdan GB uygulanan gruptaki bitkilere soğuk stresinin membran yapısına etkisi GB uygulanmamış soğuğa maruz kalan bitkilere etkisine göre daha az olduğu görülmüştür. Fotosentetik verim sonuçları da, GB uygulamasının soğuk stresine karsı iyileştirici bir etkisi olduğunu gösterir.