Bor elementinin farmasötik analizlerde kullanımı; halojenür girişiminin bulunduğu matriks gerçek örneklerde (deniz suyu, atık sular, diş macunu gibi farmasötik şekiller, vb) total florür miktar tayinine yönelik voltametrik ve spektrofluorometrik yaklaşımlar; borik asit esterleri ile modifiye edilmiş mnomerlerin elektropolimerizasyonla kullanımı
Küçük Resim Yok
Tarih
2009
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Benzenboronik asit türevlerinin, klorür, bromür, iyodür, tiyosiyonat, vb girişim yapabilecek kimyasal türlerin varlığında florür tayinlerinde kullanımı son yıllarda değişik makalelere konu olan yeni bir uygulama alanıdır. Bu konuda literatürde çok sayıda makale olmamakla birlikte rastlanan çalışmaların büyük çoğunluğu spektroflorometrik yaklaşımları içermektedir. Bahsi geçen bu çalışmaların florür tayininde dayandığı temel, kullanılan benzenboronik asit türevinin artan florür konsantrasyonuna karşılık gösterdiği floresans sönümlenmesinin monitörize edilmesidir. Başka bir deyişle artan florür konsantrasyonuna karşı azalan floresans yoğunluğu grafiğe geçirilerek kalibrasyon grafikleri ve tüm analitik yöntem validasyonu verileri elde edilmektedir. Benzenboronik asit türevlerinin florür tayininde kullanıldığı, spektroflorometri haricindeki diğer enstrümental analiz yöntemi ise elektrokimyadır. Literatürde bahsi geçen konuda elektrokimyasal yaklaşımlari içeren makale sayısı oldukça sınırlıdır. Bu amaçla daha çok benzenboronik asit türevlerine ait redoks pik potansiyellerinde artan florür konsantrasyonuna karşılık gözlemlenen potansiyeli farkı (kaymadan kaynaklanan) analit konsantrasyonuna karşı kullanılarak kalibrasyon eğrileri oluşturulabilmektedir. Projemizde asetil-, hidroksil-, metoksi- ve formil- türevi benzenboronik asitler kullanılarak spektroflorometrik ve sadece hidroksil- türevi benzenboronik asitler kullanılarak elektrokimyasal tayinler gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmalarla pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen ve benzenboronik asitlere ait farklı fonksinonel grupların florür yanıtına etkisi ayrı ayrı incelenmiştir. Buna göre spektroflorometrik çalışmalarda optimum floresans sönümlenmesi, hidroksil benzenboronik asit türevlerinden 2HBBA ile, incelenen pH değerlerinden (2.1, 3.6, 5.5, 8.7 ve 10.7) pH 5.5'da, %50-50 0,01M PBS. metanol çözgen sisteminde ve 380 nm'de elde edilmiştir (nex:280nm, nem:380nm). Buna göre elde edilen kalibrasyon grafiklerinden gerçek örneklerin çalışılmasında da kullanılan ve 0.03 ile 45x10-4M florür konsantrasyon aralığı için çizilen doğru denklemi: y=5.1767x + 428,52 olup regresyon katsayısı olarak ise R2=0,9993 bulunmuştur. Çözünmüş oksijenin varlığı ve değişen sıcaklık değerlerinin (25 ve 40oC) okunan floresans şiddeti değerlerine herhangi bir girişim etkisi yoktur. Olası girişim etkisine sahip olabilecek anyonlardan bromür, klorür ve iyodür anyonları da girişim etkileri açısından aynı konsantrasyon düzeyinde olmak koşuluyla denenmiş ve herhangi anlamlı bir girişim etkisi saptanmamıştır. Florür tayini için geliştirilen spektroflorometrik yöntem ayrıca farklı marka ve/veya formülasyonlara ait ve florür içeriği bilinen 4 adet ağız gargarası solüsyonu, 14 adet diş macunu örneği ve 6 adet soda (maden suyu) örneği gibi gerçek örneklerde florür tayininde denenmiştir. Bilinen florür içerikleriyle saptanan florür düzeyleri kıyaslanarak % bağıl hata hesaplaması yapılmış ve elde edilen tüm veriler tablolar halinde özetlenmiştir. Elektrokimyasal yaklaşımda ise sadece hidroksil türevi BBA'ler ile çalışılmış olup yöntem olarak dönüşümlü voltametri (CV) ve diferansiyel pulse voltametrisi (DPV) kullanılmıştır. CV ile, çalışılan benzenboronik asitlere ait redoks pik potansiyelleri camsı karbon, altın ve platin çalışma elektrotları kullanılarak 5mM boronik asit türevi içeren 0,05M PBS çözeltisi içerisinde çalışma potansiyeli 100mV/sn'lik tarama hızıyla -250 ile +1200 mV aralığında 4 tur taranarak saptanmıştır. CV ile eş zamanlı ve konrollü olarak ayrıca elektropolimerizasyon ile hidroksibenzenboronik asit türevlerinin camsı karbon çalışma elektrodu yüzeyine kaplanmaları gözlemlenmiştir. DPV ile, artan florür konsantrasyonuna karşılık boronik asit türevlerine ait pik potansiyelindeki değişim izlenmiştir. Bunun için 5mM boronik asit türevi içeren 0,05M PBS çözeltisi içerisinde çalışma potansiyeli 50 mV/saniye'lik tarama hızıyla -250 ile +1200 mV aralığında taranarak değiştirilmiş ve bu sırada eş zamanlı olarak yanıt akımı camsı karbon çalışma elektrodu kullanılarak kaydedilmiştir. Buna göre 2, 3 ve 4HBBA türevleri için 0.0 ile 100æM florür konsantrasyonu aralığı için elde edilen kalibrasyon grafiklerine ait doğru denklemleri ve regresyon katsayısı (R2) sırasıyla, y=-0.589x+619.01 (R2=0.9990), y=-0.3189x+840.56 (R2=0.9988) ve y=-0.3966x+580.41 (R2=0.9958) şeklindedir. Çözünmüş oksijenin varlığının okunan akım şiddeti değerlerine belirtilen çalışma potansiyeli aralığında herhangi bir girişim etkisi yoktur. Ancak değişen sıcaklık değerlerinin yanıt akımını elektrokimyasal ölçümlerde etkilediği bilindiğinden, florür tayini için geliştirilen DPV yöntemi sadece oda sıcaklığı (25oC) için tanımlanmış ve ortam sıcaklığı ayrı bir parametre olarak incelenmemiştir. Olası girişim etkisine sahip olabilecek anyonlardan bromür, klorür ve iyodür anyonları da girişim etkileri açısından aynı konsantrasyon düzeyinde olmak koşuluyla denenmiş ve herhangi anlamlı bir girişim etkisi saptanmamıştır. En doğrusal yanıtın alındığı 2HBBA ile ayrıca farklı marka ve/veya formülasyonlara ait ve florür içeriği bilinen 4 adet ağız gargarası solüsyonu, 14 adet diş macunu örneği ve 6 adet soda (maden suyu) örneği gibi gerçek örneklerde florür tayini denenmiştir. Bilinen florür içerikleriyle saptanan florür düzeyleri kıyaslanarak %bağıl hata hesaplaması yapılmış ve elde edilen tüm veriler tablolar halinde özetlenmiştir. Sonuç olarak benzenboronik asit türevlerinin florür anyonu ile verdikleri seçici kompleksleşme tepkimesine dayanan, PBS çözeltisi içerisinde ve matriks ortamlara sahip gerçek örneklerde florür tayini için, spektroflorometrik ve elektrokimyasal olmak üzere, 2 farklı yöntem başarıyla geliştirilmiş ve kısmi analitik validasyon verileri elde edilmiştir.;Benzenboronik asitler, florür tayini, floresans sönümü, spektroflorometri, elektropolimerizasyon, redoks pik potansiyeli, diferansiyel pulse voltametrisi.;Benzeneboronic acids, fluoride detemination, fluorescence quenching, spectrofluorometry, electropolymerization, redox peak potential, diferential pulse voltammetry.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2009
