Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Sığırcılık Tesisleri alt yapı geliştirm projesi:

Çalışmanın amacı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Sığırcılık Tesislerinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerde, inek bileşik sütü ve lob sütü düzeyinde kuru madde, yağ, protein, laktoz oranı ve somatik hücre sayısı (SHS) gibi süt kalite özelliklerinin belirlenmesi, bu özelliklerin yıl, mevsim, laktasyon sırası, laktasyon dönemi ve sağım zamanına göre olan değişiminin incelenmesidir. İnekler sabah saat 8:00 ve akşam saat 16:00'da olmak üzere günde iki kez sağılmıştır. Sağım aralığı 16:8 saattir. Çalışma kapsamında toplam 12 inekten 308 bileşik süt, 1564 lob sütü (930 ön süt, 634 son süt) örneği alınmış ve analize tabi tutulmuştur. Bileşik sütte ortalama KM % 12.32, yağ % 3.48, gerçek protein % 3.19, toplam protein % 3.39 ve laktoz % 4.83 düzeyinde saptanmıştır. SHS'na ilişkin ortalama değer ise 258.300 adet/mL süt düzeyindedir. Lob ön sütlerinde ortalama KM % 10.45, yağ % 1.73, gerçek protein % 3.16, toplam protein % 3.36, laktoz % 4.66, SHS ise 307.500 adet/mL düzeyinde saptanmıştır. Lob son sütlerinde ise ortalama KM % 14.77, yağ % 7.25, gerçek protein % 2.79, toplam protein % 2.99, laktoz % 4.45, SHS ise 507.300 adet/mL düzeyinde hesaplanmıştır. Bileşik süt ve lob ön sütünde akşam sağımı örneklerinde KM ve yağ oranlarının sabah sağımı örneklerine göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Lob son sütünde ise tersi durum söz konusu olup KM ve yağ oranları sabah sütünde daha yüksek bulunmuştur. SHS bileşik, ön ve son sütlerde akşam sağımında sabah sağımına göre daha yüksek saptanmış, ancak aradaki fark sadece lob ön sütünde istatistiki bakımdan önemli bulunmuştur. Bileşik sütte sabah sağımı ile akşam sağımı arasında toplam protein, gerçek protein ve laktoz oranı bakımından bir fark saptanmamıştır. Lob ön sütünde laktoz oranı sabah sağımında daha yüksek bulunmuş, lob son sütünde ise protein ve laktoz oranları akşam sağımında daha yüksek bulunmuştur. Bileşik süt KM ve yağ oranları yıla göre önemli düzeyde değişim göstermiştir. Yılın bileşik süt gerçek protein oranı ve laktoz oranı üzerine etkisi önemli, toplam protein üzerine etkisi ise önemsiz bulunmuştur. Serin mevsimde gerek bileşik süt gerekse lob ön sütünde KM ve yağ oranı, sıcak mevsime göre daha yüksek bulunmuştur. Ancak lob son sütlerinde böyle bir ilişki ortaya çıkmamıştır. Diğer yandan bileşik sütte gerçek protein, toplam protein ve laktoz oranları için mevsimler arasında bir fark saptanmazken, lob ön sütü ile son sütünde gerçek protein ve toplam protein serin mevsimde daha yüksek bulunmuş, laktoz oranı ise mevsimden etkilenmemiştir. SHS'na mevsimin etkisi önemli bulunmamakla birlikte bileşik, ön ve son sütte serin mevsimde SHS daha yüksektir. İncelenen tüm sütlerde laktasyon sırasının KM ve yağ oranına etkisi önemli bulunmuştur. Genel olarak ilk laktasyonda gerek KM gerekse yağ oranı en yüksek düzeyde, dört ve üzeri laktasyonlarda ise KM ve yağ oranları en düşük düzeydedir. Çalışmada laktasyon sırası ile bileşik sütte gerçek protein, toplam protein, laktoz oranı ve SHS arasında belli bir ilişki saptanamamıştır. Bileşik süt ve ön sütte KM ve yağ oranı laktasyon başında (ilk 50 gün) ve sonunda (>305 gün) en yüksek düzeydedir. Lob son sütünde ise laktasyon ilerledikçe KM ve yağ oranı düşmektedir. Bileşik, ön ve son sütte gerçek protein ve toplam protein oranı laktasyonun 51-100 günleri arası dönemde en düşük değeri almakta, laktasyonun ilerleyen dönemlerinde ise giderek yükselmektedir. Bileşik süt laktoz oranı laktasyon boyunca oldukça kararlı bir seyir izlerken, ön ve son süt laktoz oranı laktasyonun ilk 50 günü ile 200. gün sonrası dönemlerinde daha düşük değerler göstermiştir. Araştırma sonuçlarına göre bileşik süt SHS üzerine en etkili faktörlerden biri laktasyon dönemidir. SHS laktasyonun ilk 100 günlük döneminde diğer dönemlere göre daha yüksektir. Lob ön sütü örneklerinde lob konumunun incelenen süt bileşim özelliklerine etkisi önemsiz bulunmuştur. Lob son sütü örneklerinde ise lob konumunun sadece KM ve yağ oranına etkisi önemli bulunmuş, ön loblarda KM ve yağ oranı daha yüksek düzeyde saptanmıştır. SHS'na ilişkin dikkat çekici bir sonuç ise, gerek ön gerekse son süt örneklerinde, arka loblarda SHS'nın daha yüksek bulunmasıdır.;Cow composite milk, Foremilk, Strippings, Milk composition, Somatic cell count, Holstein.;İnek bileşik sütü, Ön süt, Son süt, Sütün bileşimi, Somatik hücre sayısı, Siyah Alaca.