Fizyolojik yaşlanmada beyin ve kalp biyojen aminleri ile metabolitlerine bazı monoamin oksidaz inhibitörlerinin etkileri
Küçük Resim Yok
Tarih
1993
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Yaşlanma süreci, insan popülasyonun artan ortalama yaşam süresine bağlı olarak, yaşa bağlı mental ve motor fonksiyonlarda görülen yetersizlikler ile yaşla birlikte görülme sıklığı artan nörodejeneratif hastalıkların sayısının hızla artması nedeniyle önem kazanmıştır. Fizyolojik yaşlanma ve bazı patolojilerde görülen bu fonksiyonal bozukluklarda dopaminerjik, noradrenerjik ve serotonerjik nöronlar arasındaki bütünlüğün bozulması anahtar rol oynamaktadır. Yaşlı kişilerde izlenen mental ve motor disfonksiyonların temelinde biyonejik aminler önemli rol oynamaktadır. Serotonini dopamin, noradrenalin ve adrenalinbiyojen aminler olarak da adlandırılan nörotransmiter grubudur. Biyojen aminler, beyin dokusunda hafıza gibi yüksek entelektüel fonksiyonların yürütülmesi, kalp dokusunda ise kanın dolaşımda tutulması için gerekli motor aktivitenin sağlanması için gereklidir. Monoamin oksidaz, bu biyolojik aminlerin metabolizmasında anahtar rol oynayan bir enzimdir. Biyolojik psikiyatri ile olan ilgisi nedeniyle belki de özellikleri en çok incelenmiş enzimdir. Enzimin aktivitesi yaşlanma ve diğer nörodejeneratif hastalıklarda geniş varyasyonlar gösteren değişiklikler sergiler bu nedenle son yıllarda, Alzheimer ve Parkinson'lu hastalar ile depresyon izlenen yaşlı populasyonda tedavi amacıyla monoamin oksidaz enzim inhibitörleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Yapılan çalışmalar yaşlanmada özellikle beyinde izlene değişmiş biyojen amin seviyelerinden enzim aktivite değişikliklerinin sorumlu olduğunu göstermektedir. Çalışmamızın ilk amacı, sıçan kalp ve beyin dokularında yaşla beraber adrenalin, noradrenalini serotonin, dopamin ve metabolitleri normetanefrin, 5-hidroksi indol asetik asid, homovanilik asid, dihidroksifenil astik asid düzeyleri ile aynı zaman içinde MAO enzim aktivitesinde oluşan değişikliklerin incelenmesidir. İkinci hedefimiz ise yaşlanma sürecinde MAO inhibitörlerinin kronik kullanımının değişen biyojen aminler ve metabolitleri üzerine yararlı etkilerini incelemektir. Bu amaçla anabilim dalımızda ilk olarak dört amin dört metaboliti aynı anda belirleyebilen yüksek performanslı likid kromatografik bir yöntem kullanılmıştır. Çalışma iki aşamadan oluşmuştur. İlk önce genç (2-3 aylık, n=15) ve yaşlı (16-18 aylık, n=15)sıçan sol vebtrikül ve sol prefrontal korteks dokularına ait monoamin oksidaz aktivitesi ile biyojen aminler ve metabolitlerine ait düzeyler çalışılmıştır. İkinci aşamada, genç (2-3 aylık, n=15) ve yaşlı(16-18 aylık, n=15) sıçanlara kronik dozda (0,25 mg/kg/gün, 14 gün, I.P) bir monoamin oksidaz inhibitörü olan deprenil uygulanmıştır. Plasebo grubunda yer alan genç (2-3 aylık, n=15) ve yaşlı(16-18 aylık, n=15) sıçanlara ise 2,5cc serum fizyolojik I.P. olarak verilmiş, her iki uygulama grubundaki sıçanların sol ventrikül ve sol prefrontal korteks dokularında aynı parametreler değerlendirilmiştir. Yaşlı grupların kalp ve beyin dokularında genç grupla karşılaştırıldığında anlamlı artmış MAO enzim aktivitesi saptanmıştır. Yaşlı gruplarda kalpte noradrenalin, normetanefrin, homovanilik asid ve dihidroksifenil asetik asid düzeyleri, beyin dokusunda ise noradrenalin, dopamin, normetanefrin, homovanilik asid ve dihidroksifenil asetik asid düzeylerinde anlamlı yükseklik saptanmıştır. İlaç uygulanan genç ve yaşlı gruplarda anlamlı enzim aktivitesi inhibisyonu elde edildi. Monoamin oksidaz inhibitörünün kullanımı ile plasebo ve ilaç uygulanan gruplar arasında biyojen amin ve metabolitleri açısından fark saptanmamış olması, bu tip ilaçların yaşlı populasyonda görülen biyojen amin değişikliklerin önlenmesinde proflaktik kullanımını desteklemektedir.
Açıklama
Proje Yürütücüleri; Gülriz Menteş, Ceyda Gülter, Ferhan K. Girgin, Mert Özgönül, Gülinnaz Alper, Sevgi Tüzün, Canan Çoker
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1993
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1993
