Tunikat endokrin sisteminde histo-fizyolojik ve ultrastrüktürel araştırmalar
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
1979
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Tipik bir geçit grubu olan bu hayvanlarda nöral kompleks ışık ve elektron mikroskobuyla incelenmiştir. I-ışık mikroskobuyla serabral ganglionda büyüklüklerine göre 2 tip (20μ-5μ) nörosekresyon hücresiyle sinir hücreleri ayırt edilmiştir. Nörosekresyon hücreleri içinde oldukça iri nükleus ve nükleoluslar olup, nörosekresyon maddesi gruplar halindeki granüllerin ortaya koyduğu iri damlalar şeklindedir. Ayrı koyu boyanmış yapılar geniş alanlar kaplar. Nöral bezdeki yapısal değişimler ışık mikroskobuyla açık bir şekilde ortaya konmuş olup retikule, tam retikule, kompakt ve retikule periferik olarak 4 faz halinde tespit edilmiştir. Retikule ve tam retikule lameller dar, lümenler geniştir. Kompakt fazda lümenler azalmış lamaller şişkinleşmiştir. Retikule periferikde ise bez dıştan içe doğru yine retikule görünüme geçer. Nöral bez kanalı esas açıklığı nçral bez içinde olan ve diğer ucu silli huniye açılan nöral bezin hücresel olarak boşalımında hücrelerin alınması görevini yüklemiş bir nöral kompleks elemanıdır. Asimetrik bez ancak bazı ayarda gözlenen ışık mikroskobunda da folliküllerden oluştuğu ayırt edilebilen bir bezdir. Serebral ganglionun sağında yer almıştır. II-elektron mikroskobu gözlemleri serebral ganglionda nörosekresyon hücrelerinin periferde sıralandıklarını bunun yanı sıra nöropilde de bu hücrelere rastlandığını kanıtlamış ve 3 nöron tipiyle 4 nörosekresyon hücresi tipi ortaya koymaya yardımcı olmuştur. Nöronlar şekilleri stoplazmik özellikleri ve nukleus kromatininin dağılımıyla birbirlerinden farklı görünümdedirler. Nörosekresyon tip I hücresi 900-1300 Ao çapında az sayıda granül içerir. Endoplazmik retikulum paralel sisternler dağınık sakkuluslar ve vakuoller halindedir. Yoğun cisimler içlerinde belirgin bir strüktür göstermezler. Tip II hücresinde granül boyu 1500-2000 Ao arasındadır. Granül zarları düzgündür. Oval olan bu hücrelerde endoplazmik retikulum yapısı ve granüllerin dağılımı dikkate alınarak 2 faz ayırt edilebilir. Tip II a hücrelerinde düzgün yuvarlak vakuollü endoplazmik retikulum yer almıştır. Granüller hücrede dağınık olarak bulunurular. Multilameller ve multivesiküler yoğun yapılar göze çarpar. Tip II b hücresinde granüller hücrenin daha çok bir tarafında yığılmış gibidirler. Bu bir birikim fazı olabilir. Sekresyon materyali granülün membranını tamamen doldurur. Endoplazmik retikulum paralel sistemli veya parmak şekilli sakkuluslar hallindedir. Genellikle yoğun yapılar belirgin bir strüktür göstermezler. Daha çok küresel şekilde görülmüş olan Tip III hücresinde granüller 1900 Ao dan daha büyüktür. Bazen 4000 Ao olarak da ölçülür. Granüllerin membranları düzgündür. Yoğun yapılarda bazen multilameller veya vesiküler bir strüktür gözlenmiştir. Nöral bezin geçirdiği fazlar elektron mikroskobunda da incelenmiş ve lamellerin içerdikleri hücrelerin sıralanışları ve bu hücrelerin yapısal özellikleri ortaya konmuştur. Buna göre retiküle fazda bazel laminaya oturmuş karşılıklı iki hücre dizisi arasında serbest hücreler görülmüştür. Tam retiküle olarak isimlendirdiğimiz ara fazda bu iki hücre dizisi birbirleriyle sıkı bir bağlılık gösterirler. Kompakt fazda hücre sayısında bir artış olmuş ve lameller şişmişler, bazal laminalar birbirine değecek kadar yakınlaşmışlardır. Retiküle periferik fazda bezin bezin kütlesel görünüşü kaybolmaya, kenarlardan itibaren retiküle fazın ince lamelleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu arada hücrelerde giderek artan bir vakuolizasyon ile, dejenerasyona uğramış hücre sayısındaki farklılıklar dikkate değer. Asimetrik bez sekresyon aktivitesi olduğu ifade edilen varlığı bazı aylarda saptanmış folliküler bir bezdir. Serebral gangliondan uzanan aksonların ihtiva ettikleri granül ve nörotübüllerden başka asimetrik bez hücrelerinin çoğunda bu mikrotübüllerin çok benzerleri ve hücrelerden sitoplazma serbest ribozomlarla doludur. Nukleusun dış zarında ribozom zenginliği dikkati çekmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anahtar kelime mevcut olmadığı için bu alan boş bırakılmıştır.
