Diyabetli çocuk ve ergenlerde gençler için yaşam kalitesi ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliğin incelenmesi

Araştırma Tip I DMtanısı almış çocuk ve ergenlerin yaşam kalitelerini ölçmek amacı ile Tip1 Diyabetli Gençlerde Yaşam Kalitesi Ölçeğinin (Quality of life for youth), Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirliğini değerlendirmek amacıyla planlanmıştır. Araştırma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi Endokrinoloji Anabilim dalı polikliniğinde yürütülmüştür. Çalışmamızda örneklem seçimine gidilmemiş, ölçek madde sayısının 10 katı hastaya ( 22*10 =220 ) ulaşılması amaçlanmış, ancak 200 hastaya ulaşılmıştır. Araştırma metodolojik olarak planlanmıştır. Araştırmamızın verileri, Eylül 2017- Haziran 2017 tarihleri arasında, yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak sosyo-demografik bilgi formu, Tip1 Diyabetli Çocuk ve Ergenlerde Yaşam Kalitesi Ölçeği (DQOL-Y) (Quality of life for youth), çocuklar için yaşam kalitesi ölçeğinin (ÇİYKÖ) (Pediatric Quality of Life Inventory), çocuk değerlendirme formu (8-12 yaş) ve ergen değerlendirme formu (13-18 yaş) olmak üzere dört anket formu ile toplanmıştır. Araştırmamızın geçerlik çalışmaları için dil geçerliliği, kapsam geçerliliği, yapı geçerliği ve ölçüt geçerliği için yordama geçerliği yöntemleri kullanılmıştır. Dil geçerliği için çeviri- tekrar çeviri yöntemi ve kapsam geçerliği için uzman kişilere danışılarak gerçekleştirilmiştir. Yapı geçerliği için Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmıştır. Ölçüt geçerliği için ÇİYKÖ ve DQOL-Y arasında korelasyon katsayısı, regresyon katsayısı ve açıklayıcılık katsayısı değerleri incelenmiştir. Araştırmanın güvenirlik çalışması için zamana göre değişmezlik ve iç tutarlık yöntemleri kullanılmış ve iç tutarlık için madde analizi, Cronbach alfa katsayısı değeri incelenmiştir. Geçerlik çalışması için DQOL-Y öncelikle Türkçe'ye ve daha sonra İngilizce' ye çevrilerek dil geçerliği sağlanmıştır. Dil geçerliği sağlandıktan sonra ölçek uzman görüşüne sunulmuş ve uzman görüşleri doğrultusunda içerik geçerliği değerlendirilmiştir. Uzman görüşlerine göre tüm maddelerin Kapsam Geçerlik İndeksi (KGİ) değeri kabul edilen değer olan 0,70'nin üzerinde bulunmuştur. (KGİ>0,70). Ölçeğin yapı geçerliği için DFA'da incelenen uyum indeksleri değerleri yapı geçerliği için kabul edilen değerler arasında bulunmuştur (χ2/SD=0,98, RMSEA=0,00, SRMR=0,07, GFI=0,93, CFI=1,00, NFI=0,90, AGFI=0,89). Ölçeğin alt boyutlarına ilişkin faktör yükleri incelendiğinde maddelerin faktör yüklerinin 0,34 ile 0,98 arasında olduğu ve kabul edilen değerler arasında olduğu bulunmuştur. (p<0,01). Yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda Diyabetli Çocuk ve Ergenlerde Yaşam Kalitesi Ölçeği'nin Tip I DMtanısı almış çocuk ve ergenlerde yaşam kalitesini ölçmek için geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlenmiştir. Tip I DMtanısı almış çocuk ve ergenlerde Yaşam Kalitesi Ölçeği'nin daha geniş örneklem gruplarında uygulanarak değişmezliğinin araştırılması önerilmiştir.

Study The aim of this study was to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of Quality of Life for Youth with the aim of measuring the quality of life of children and adolescents diagnosed with Type 1 Diabetes. The study was carried out in Ege University Medical Faculty Pediatric Hospital Endocrinology Department. The sample was not reached in the study, 10 times the number of items in the scale (22 * 10 = 220) was targeted to reach, but 200 patients were reached. The research is methodologically planned. The data of the study, between February 2017- May 2017, socio-demographic information form using face-to-face interview technique, Quality of life for children and adolescents with quality of life scale (DQOL-Y). (Pediatric Quality of Life Inventory), child evaluation form (8-12 years) and adolescent evaluation form (13-18 years). For the validity of the study, predictive validity was used for language validity, content validity, construct validity and criterion validity. For the validity of the language, translation-re-translation method and scope validity will be performed in consultation with the experts. Confirmatory factor analysis was performed for construct validity. For criterion validity, the correlation coefficient, regression coefficient and explanatory coefficient values between PedsQL and DQOL-Y were investigated. The reliability and internal consistency methods of the study were used for the reliability of the study. For validity study, DQOL-Y was first translated into Turkish and then to English and language validity was provided. After the validity of the language was obtained, the scale was presented to the expert opinion and the content validity was evaluated according to the expert opinions. According to expert opinions, Scope Validity Index (CGI) value of all items was found to be above 0.70. (KGI> 0.70). The Turkish form of the scale was created after pre-treatment of the individuals who would not be included in the sampling. For the construct validity of the scale, the fit index values examined in the CFA were found to be among the accepted values for construct validity (χ2/SD = 0.98, RMSEA = 0.00, SRMR = 0.07, GFI = 0.93, CFI = 1, 00, NF1 = 0.90, AGFI = 0.89). When the factor loadings related to the sub-dimensions of the scale were examined, it was found that the factor loadings of the items ranged from 0.34 to 0.98 and were within the accepted values. (P <0.01). As a result of the validity and reliability analyzes, it was determined that the Quality of Life Scale in Children and Adolescents was a valid and reliable scale to measure the quality of life in children and adolescents diagnosed with Type 1 Diabetes. In children and adolescents diagnosed with Type 1 Diabetes, it was proposed to investigate the Quality of Life Scale in larger sample groups.