ÖÇB rehabilitasyonu sonrası riskli hareketlere sanal maruziyete verilen stres yanıtı ve kinezyofobiyle ilişkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Giriş: Ön çapraz bağ (ÖÇB) yaralanması geçirip cerrahi rekonstrüksiyon yapılan ve rehabilitasyon alan kişilerin spora dönüş aşamasında fiziksel yeterlilik testleri sonuçları tatmin edici seviyede olsa da spora aynı seviyede dönme oranları aynı düzeye ulaşamamaktadır. Kinezyofobi, yeniden yaralanmaya duyulan korkuyu tanımlamakta olup ÖÇB yaralanması geçiren bireylerde spora dönüş sürecini olumsuz yönde etkileyen bir sorundur. Çalışmamızda, ÖÇB rekonstrüksiyonu sonrası rehabilitasyon almış sporcuların kinezyofobi düzeylerinin, korku uyandıran hareketlere maruziyete verilen stres yanıtlarının ve fonksiyonel performansının ilişkisinin incelenmesi planlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 60 erkek( 40 ÖÇB, 20 sağlıklı) katılımcı dahil edildi. Katılımcıların ACL-RSI ölçeği, VASgüven düzeyi, riskli hareketlere sanal maruziyet sırasında VASendişe düzeyi ve objektif stres ölçümlerinden cilt iletkenlik yanıtı (GSR) ve kalp atım hızı değişkenliği (HRV) ölçümleri yapıldı. Fonksiyonel performans değerlendirmesi için inme hata skorlama sistemi (LESS) testi, sıçrama testleri ve T-çeviklik testi yapıldı. LESS sırasında sensörlerle kalça ve diz eklemi eklem hareket açıları kaydedildi. Bulgular: Sanal maruziyet sırasında kesme hareketi için VASendişe puanı ÖÇB grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha yüksek (p=0.045), HRV-RMSSD değeri anlamlı olarak daha düşük saptandı (p=0.031). Diğer maruziyet koşullarındaki VASendişe, HRV değerlerinde ve hiçbir GSR değerinde gruplar arası anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). LESS sırasında hareket sensörleri ile yapılan eklem hareket açıları video doğrulaması ve anatomik biyomekanik değerlerle uygun olmadığından istatistiksel olarak analiz edilmedi. Fizyolojik stres yanıtları ile LESS puanı ilişkisi incelendiğinde yalnızca çalışma grubunda ve yalnızca iniş hareketi sırasındaki GSR fazik pik sayısı ile pozitif yönlü bir ilişki saptandı(r=0.38, p=0.024). LESS testi puanı ve T-çeviklik ile VASendişe puanı, HRV ve GSR verileri arasında gruplarda hiçbir koşulda anlamlı ilişki saptanmadı (p>0.05). Kontrol grubunun yalnızca 6-metre sıçrama testi ile VASendişeinme arasında anlamlı negatif ilişki saptandı (r=-0.67, p=0.002). Çalışma grubunun VASendişehafif tempo ile hiçbir performans testi arasında anlamlı ilişki saptanmadı (p>0.05). VASendişekesme ve inme puanı ile bütün sıçrama testi parametreleriyle her iki bacak için anlamlı ilişkiler saptandı (p<0.05). Sonuç: Bulgularımız ÖÇB yaralanması sonrası gelişen kinezyofobinin, fiziksel ve psikolojik fonksiyonlarla ilişkisi olduğunu göstererek rehabilitasyonda biyopsikososyal yaklaşımın önemini desteklemektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kinezyofobi, Ön Çapraz Bağ, Sanal Maruziyet, Stres Yanıtı, Performans Testleri, Hareket Sensörleriç, Kinesiophobia, Anterior Cruciate Ligamet, Virtual Exposure, Stress Response, Performance Tests, Movement Sensors.
