Tarla bitkilerinde markörler yardımı ile seleksiyonlar için laboratuvarlar altyapı oluşturma projesi

Dyer?s madder, Rubia tinctorum, Genetic markers, RAPD.;Kökboya bitkisi önemli bir boya potansiyeline sahip olan ve doğal yayılış gösteren bir boya bitkisidir. Günümüzde, gerek Avrupa?da gerekse Türkiye?de gittikçe artan bir önemle halı boyamacılığında kullanılmaktadır. Kökboya gereksinimi halen bu bitkinin özellikle yurdumuzda yabani floradan toplanmasıyla karşılanmaktadır. Bir taraftan doğal floranın korunması, diğer taraftan boya endüstrisinin istediği normlara uygun ham materyal sağlanması amacıyla kökboya bitkisinin kültüre alınması büyük önem taşımaktadır. Çünkü yabani flora kökenli kökboya bitkisinden elde edilen boya ile ilgili önemli sorun, farklı genotiplere göre boya içerik maddelerinde görülen ve tekstile yansıyan dalgalanmalardır. Bu amaçla doğal yayılış gösteren ve önemli bir boya potansiyeline sahip Rubia tinctorum gibi bitkilerin karakterizasyonu ve üstün genotiplerin seçilerek tarımsal ürün desenine kazandırılması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle daha önceki çalışmalarda oluşturulan kökboya ıslah materyalinden seçilen 10 adet kökboya ıslah hattında, moleküler markör tekniklerinden RAPD metodu uygulanarak DNA düzeyinde analizler yapılmıştır. Proje çerçevesinde 10 baz uzunluğunda 10 adet RAPD primeri kullanılmış ve bunlar toplam 112 adet bant vermiştir. 112 adet banttan 63 adedi genotiplerde polimorfik gözlenirken 49 adedi monomorfik elde edilmiştir. Proje kapsamında kullanılan primerlerin vermiş oldukları bantlardan oluşturulan matriksten yararlanılarak genotiplere ait dendrogram elde edilmiş ve bu dendrograma göre genotipler 2 ana grup altında toplanmıştır. Birinci grupta 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107 No?lu genotipler ile En10 genotipi yer alırken ikinci grubu U-30 ile KO genotipleri oluşturmuştur. Bu sonuçlara göre Almanya, İngiltere ve çeşme kökenli hatlar birinci grubu, Konya ve Uşak Kökenli genotipler ise ikinci grubu oluşturmuşlardır.;Kökboya, Rubia tinctorum, Genetik markörler, RAPD.