Okul öncesi dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu: Uyku, mizaç, sosyal biliş, yürütücü işlevler ve gelişimsel basamakların değerlendirilmesi ve aile eğitiminin semptom değişimine etkilerinin araştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Giriş: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) öğrenme, davranış, aile ve akran ilişkileri, fiziksel güvenlik ve duygusal gelişmeyi de kapsayan hemen hemen her alanda çocuğun gelişimini ve işlevselliğini etkiler. Bu verilerin dışında okul öncesi yaş grubunda DEHB tanısı alan çocukların uyku, iştah, yeme davranışları gibi temel özellikleri ile yürütücü işlevler, mizaç ve duygu tanıma gibi özelliklerinin diğer normal gelişimsel özellikler gösteren çocuklardan farklı olabileceği bildirilmektedir. Amaç: Çalışmamızda okul öncesi 3-6 yaş grubu DEHB tanılı olguların uyku, mizaç, sosyal biliş, yürütücü işlevler ve gelişimsel basamaklarının değerlendirilip, sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması ve DEHB tanılı olguların semptom şiddeti değişiminin, olguların ebeveynlerine uygulanan aile eğitimi programı sonrası altıncı ayda yeniden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamıza, 47 DEHB ve 47 sağlıklı kontrol vakası alınmıştır. Hasta grubu, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Bebek Ruh Sağlığı ve Hatalıkları Polikliniğine başvuran olgulardan oluşturulmuştur. DEHB' ye yönelik tanı değerlendirmesi DSM-IV kriterleri kullanılmıştır. Olguların ebeveynleri 2-3 Yaş Çocukları İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği, Okul Öncesi Çocuk Davranış Kontrol Listesi (PBCL), Sorun Davranış Kontrol Listesi (SDKL), Conners Ebeveyn Değerlendirme Ölçeği-Yenilenmiş Uzun Form, DEHB ve Yıkıcı Davranım Bozukluğu Belirtilerinin Okul Öncesi Dönem Tarama ve Değerlendirme Ölçeği, Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeği, Yürütücü İşlevler Davranış Değerlendirme Ölçeği-Okul Öncesi Versiyonu (YİDDE-OÖ), Çocuk Uyku Alışkanlıkları Anketi (ÇUAA), Çocuklarda Yeme Davranışı Anketi ve Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI) ölçeklerini doldurmuştur. Ebeveynin psikopatolojisini tarama amacıyla Kısa Semptom Envanteri, Beck Depresyon Ölçeği, STAI Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri uygulanmıştır. Olguların öğretmenleri de Conners Öğretmen Değerlendirme Ölçeği-Yenilenmiş Uzun Formunu doldurmuşlardır. Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) ve NEPSY-II nöropsikolojik değerlendirme bataryasının 'Zihin Teorisi ve Duygu Tanıma' alt testleri uygulanmıştır. DEHB grubuna aile eğitimi verilmiştir. DEHB grubundaki tüm olgular, aile eğitimine katılım durumuna bakılmaksızın naturalistik doğada izlenmiş ve 6. ayda semptom değişimi ve aile eğitiminin semptom değişimine etkileri açısından tekrar değerlendirilmiştir. Bulgular: DEHB grubu ile sağlıklı kontrollerin karşılaştırılmasında uyku özelliklerinde, yatma zamanı direnci, parasomnialar ve yatma saati açısından fark saptanmıştır. Mizaç özellikleri açısından tüm alt testlerde istatistiksel açıdan anlamlı fark saptanmıştır (p<0,05). Sosyal biliş alanında, zihin teorisi açısından DEHB ve sağlıklı kontrol grubu arasında fark saptanmamış, ancak duygu tanıma açısından ise fark saptanmıştır (p<0,05). Yürütücü işlevler ile ilgili, farklı yaş gruplarında farklı sonuçlar mevcuttur. Özellikle ketlenme, çalışma belleği ve planlama/düzenleme alt unsurları açısından DEHB ve kontrol grubu arasında fark saptanmıştır (p<0,05). İnce motor beceri gelişimi alanında gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0,05). Aile eğitiminin semptom değişimine etkileri açısından, hiperaktivite düzeyleri açısından fark saptanıp (p<0,05), ancak diğer semptomlarda fark saptanmamıştır (p>0,05). Aile eğitiminin etkileri, sosyal biliş ve yürütücü işlevler açısından ise değerlendirilememiştir. Sonuç: Çalışmamız sonucunda okul öncesi DEHB tanılı olguların uyku, mizaç, sosyal biliş, yürütücü işlevler ve gelişimsel basamaklarının sağlıklı kontrol grubundan farklılık gösterdiği, DEHB tanılı olgulara uygulanan aile eğitimi programı sonrası altıncı ayda semptom değişimi açısından hiperaktivite dışında belirgin fark gözlenmediği saptanmıştır.
Introduction: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) affects development and functionality of children in almost all fields including learning, behavior, family and peer relationships, physical safety and emotional progress. Except for this data, it is stated that preschool children with ADHD differ from typically developing children in terms of their essential features such as sleep, appetite, eating habits and executive functions, temperament and emotion recognition. Objective: In our study it is aimed to evaluate sleep pattern, temperament, social cognition, executive function and neurodevelopmental stages of 3 to 6-year-old ADHD cases by comparing these outcomes with control cases and to re-test alteration of symptom severity of ADHD cases 6 months later than family training programme which is applied to parents’ of the cases. Method: In our study 47 ADHD and 47 healthy control cases are included. Patient group is made up of cases who refer to Ege University Faculty of Medicine Child and Adolescent Psychiatry 0-6 Age Outpatient Clinic. DSM-IV criteria used for diagnostic assesment of ADHD. Child Behavior Checklist/ 2-3, Preschool Behaviour Checklist, Aberrant Behaviour Checklist, Conners' Parent Rating Scale Long Form-Revised, Parent Assessment of Pre-school Behavior Scale, The Short Temperament Scale for Children, Behaviour RatingInventory of Executive Function-Preschool Version, Children’s Sleep Habits Questionnaire, Children’s Eating Behaviour Questionnaire, Parent Attitude Research Instrument administered by parents of cases. Beck Depression Inventory, State and Trait Anxiety Inventory, Brief Symptom Inventory used for screening parent’s psychopathology. Conners' Teacher Rating Scale- Revised/Long administered by teachers of cases. Ankara Developmental Screening Inventory, Emotion Recognition and Theory of Mind subtests of NEPSY are administered. ADHD group was enrolled to a family training programme. All cases in the ADHD group were followed up without encounting for enrolling family training programme and at sixth month symptom changes and effects of family training on symptom changes were re-evaluated. Results: In comparation of ADHD and healhty control group we have found difference in sleep patterns, bed time resistance, parasomnia and sleep time. In all the subtests temperament features were statistically different (p<0,05). In the field of social cognition, there was no difference between ADHD and healthy controls for theory of mind, but there was difference in emotion recognition. For executive functions, there were different results for different age groups. Especially in inhibition, working memory, planning/organization components there was a significant difference between ADHD and healthy control groups (p<0,05). There was a significant difference in fine motor skill developments of ADHD and control groups (p<0,05). For the effects of family training on symptom change there was a significant difference in hyperactivity levels, but there was no such difference in other symptoms. Social cognition and executive functions couldn’t be evaluated for effect of family training. Conclusion: As result of our study it was detected that ADHD cases differ from healty controls with regard to sleep pattern, temparement, social cognition and developmental milestones but not in terms of symptom severity except for hyperactivity 6 months later than family training programme which administered to parents of the cases.
Introduction: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) affects development and functionality of children in almost all fields including learning, behavior, family and peer relationships, physical safety and emotional progress. Except for this data, it is stated that preschool children with ADHD differ from typically developing children in terms of their essential features such as sleep, appetite, eating habits and executive functions, temperament and emotion recognition. Objective: In our study it is aimed to evaluate sleep pattern, temperament, social cognition, executive function and neurodevelopmental stages of 3 to 6-year-old ADHD cases by comparing these outcomes with control cases and to re-test alteration of symptom severity of ADHD cases 6 months later than family training programme which is applied to parents’ of the cases. Method: In our study 47 ADHD and 47 healthy control cases are included. Patient group is made up of cases who refer to Ege University Faculty of Medicine Child and Adolescent Psychiatry 0-6 Age Outpatient Clinic. DSM-IV criteria used for diagnostic assesment of ADHD. Child Behavior Checklist/ 2-3, Preschool Behaviour Checklist, Aberrant Behaviour Checklist, Conners' Parent Rating Scale Long Form-Revised, Parent Assessment of Pre-school Behavior Scale, The Short Temperament Scale for Children, Behaviour RatingInventory of Executive Function-Preschool Version, Children’s Sleep Habits Questionnaire, Children’s Eating Behaviour Questionnaire, Parent Attitude Research Instrument administered by parents of cases. Beck Depression Inventory, State and Trait Anxiety Inventory, Brief Symptom Inventory used for screening parent’s psychopathology. Conners' Teacher Rating Scale- Revised/Long administered by teachers of cases. Ankara Developmental Screening Inventory, Emotion Recognition and Theory of Mind subtests of NEPSY are administered. ADHD group was enrolled to a family training programme. All cases in the ADHD group were followed up without encounting for enrolling family training programme and at sixth month symptom changes and effects of family training on symptom changes were re-evaluated. Results: In comparation of ADHD and healhty control group we have found difference in sleep patterns, bed time resistance, parasomnia and sleep time. In all the subtests temperament features were statistically different (p<0,05). In the field of social cognition, there was no difference between ADHD and healthy controls for theory of mind, but there was difference in emotion recognition. For executive functions, there were different results for different age groups. Especially in inhibition, working memory, planning/organization components there was a significant difference between ADHD and healthy control groups (p<0,05). There was a significant difference in fine motor skill developments of ADHD and control groups (p<0,05). For the effects of family training on symptom change there was a significant difference in hyperactivity levels, but there was no such difference in other symptoms. Social cognition and executive functions couldn’t be evaluated for effect of family training. Conclusion: As result of our study it was detected that ADHD cases differ from healty controls with regard to sleep pattern, temparement, social cognition and developmental milestones but not in terms of symptom severity except for hyperactivity 6 months later than family training programme which administered to parents of the cases.
