İzmir ili şeftali ağaçlarında dut kabuklubiti, Pseudaulacaspis Pentagona (Targioni-Tozzetti) (Hemiptera : Diaspididae)nın zararı ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma 2006-2009 yılları arasında, İzmir ilinin şeftali üretimi yapılan önemli ilçelerinde bulunan şeftali ağaçlarında, Pseudaulacaspis pentagona (Targioni-Tozzetti) (Hemiptera: Diaspididae)’nın durumunun ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda İzmir ilinde, P. pentagona’nın yayılış alanları, konukçuları ve doğal düşmanları, Selçuk ilçesinde ise zararlının ve doğal düşmanlarının populasyon değişimi izlenmiştir. Bahçeler genel olarak incelendiğinde en yüksek % 76,25 ile Selçuk ve en düşük % 1,00 ile Tire ilçesinde bulaşıklılık oranı saptanmıştır. Gözlem yapılan 222 bahçenin % 48,65’nin P. pentagona ile bulaşık olduğu ve bulaşıklılık derecelerinin sınıflandırıldığı 0 - 4 skalasına göre 0,1 - 3,4 arasında değiştiği bulunmuştur. Elde edilen verilere göre, zararlı genellikle Küçük Menderes Havzası’nda ve Kemalpaşa Ovası’nda yoğun olarak görülmektedir. Menemen ve Bakırçay Ovası’nda şeftali üretim alanlarında ise zararlıya rastlanmamıştır. Zararlının şeftali [Prunus persicae L. (Rosaceae)]’nin yanında Ak dut [Morus alba L. (Moraceae)]’da da yaşamını sürdürebildiği gözlemlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, P. pentagona İzmir ilinde yılda 3 döl vermektedir. Birinci döl mart ayının son haftalarında, ikinci döl haziran ayının sonunda ve son olarak da üçüncü döl ise temmuz ortasında başlamaktadır. Bu çalışmada, P. pentagona’nın İzmir ilinde kışı döllenmiş dişi olarak geçirdiği saptanmıştır. Bahçelerden elde edilen kış ölüm oranlarına genel olarak bakıldığında, yaklaşık % 70’lere varan ölüm oranlarının genelde ocak ve şubat aylarında olduğu görülmektedir. P. pentagona’nın Redglobe (10 Numara) çeşidinde, Dixired çeşidi ile kıyaslandığında ergin dişilerin daha yoğun populasyon oluşturduğu saptanmıştır. Erkek bireylerin uçuş dönemleri feromon ve sarı yapışkan tuzaklarla belirlenmiştir. Erkek bireylerin uçuş dönemleri İzmir ili için, birinci dölde mayıs ayının sonundan başlayarak haziran sonuna, ikinci dölde temmuz ayının sonundan başlayarak eylül başına ve üçüncü dölde ise eylül ayının başından ekim ortalarına kadardır. Doğal düşmanlardan, parazitoit olarak Ablerus perspeciosus Girault, Aphytis proclia (Walker), Encarsia berlesei (Howard) (Hymenoptera: Aphelinidae) ve Thomsonisca amathus (Walker) (Hymenoptera: Encyrtidae) saptanmıştır. Parazitoitler arasında en yaygın olanı E. berlesei olarak bulunurken, T. amathus’un varlığı İzmir için ilk kez bildirilmiştir. Predatör olarak ise Hemisarcoptes coccophagus Meyer (Acari: Astigmata: Hemisarcoptidae), Chilocorus bipustulatus (Linnaeus), Rhyzobius lophanthae (Blaisdell) (Coleoptera: Coccinellidae), Cybocephalus fodori minor Endrödy-Younga (Coleoptera: Cybocephalidae) ve Chrysoperla carnea (Stephens) (Neuroptera: Chrysopidae) tespit edilmiştir. Sarı yapışkan tuzaklar ile izlenen E. berlesei’nin populasyonu, haziran ayında başlamış ve ağustos ortalarına doğru en yüksek değerine ulaşmıştır. Darbe yöntemi ile populasyonu izlenen C. bipustulatus, R. lophanthae ve C. fodori minor ise haziran ayının başından ekim sonuna kadar yoğun olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Parazitlenme oranlarının yaklaşık % 55’e kadar çıkabildiği saptanmıştır. Bu veriler toplam parazitlenme oranı olup sarı tuzaklarda yakalanan ergin sayılarına dayanarak, bu oranın ağırlıklı olarak E. berlesei tarafından oluşturulduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada İzmir ili şeftali bahçelerinde, P. pentagona’nın biyolojik savaş etmenlerinin yeterli olduğu ve alınacak ek önlemler ile sadece bu etmenlerin korunarak ve etkinlikleri arttırılarak zararlıyı baskı altına alınabileceği kanısına varılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Pseudaulacaspis pentagona, Prunus persicae, zarar, doğal düşmanlar, biyolojik savaş, İzmir, Pseudaulacaspis pentagona, peach, Prunus persicae, damage, natural enemies, biological control, Izmir, Bitki Koruma A.B.D.