Başur Höyük Erken Tunç Çağı I mezar verilerine göre Botan Vadisi'nde sosyo-ekonomik ve kültürel yapılanma
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Başur Höyük Erken Tunç Çağı I Mezar Verilerine Göre Botan Vadisi’nde Sosyo-Ekonomik Ve Kültürel Yapılanma” başlıklı tez çalışmamızda Ilısu Barajı HES Projesi kapsamında 2007-2019 yılları arasında kazısı gerçekleştirilen Başur Höyük kazılarından elde edilen yeni veriler ışığında MÖ 3. binyıl başında yaşanan sosyo-kültürel gelişmeleri tanımlayıp Botan Bölgesi’nin çevre bölgelerle olan etkileşimdeki rolünün belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Başur Höyük mezarlığı gibi mikro ölçekli bir ölü gömme pratiği uzamını diyakronik bir yöntemle uzun erimli sosyal gelişimler içinde inceleyerek büyük ölçekli sosyal değişim ve dönüşümlerin bir örneği olarak ele alma eğilimindeyiz. Tez çalışmamızın izleyeceği yol aşağıdaki sorular bağlamında şekillenecektir: Geç Uruk ‘çöküşünden’ sonra Botan Vadisi’nde yaşanan sosyo-ekonomik ve kültürel değişimlerin ve oluşumların karakteri nasıldı? Başur Höyük’te Erken Tunç Çağı mezarlarındaki ölü gömme uygulamalarının ve ritüellerin sosyal boyutları nelerdir? Tarımsal üretim potansiyeli bakımından oldukça avantajlı durumda olan Yukarı Dicle Bölgesi’ne karşın, dağlık bir coğrafyada ancak sınırlı bir tarımsal üretimi destekleyecek arazilere sahip Botan Bölgesi’ndeki söz konusu farklılığının kaynakları nelerdir? Uruk sonrası evrede ortaya çıkan ve giderek yaygınlaşan yeni teknolojik gelişmelerin, özellikle metalürji alanında, sosyo-ekonomik boyuttaki rolü nedir? Yine Uruk sonrası evrede ilk kez ortaya çıkan ölü gömme pratiklerinin arkasında yer alan dinamikler nelerdir? Yukarı Dicle Bölgesi’nin alt bölgeleri arasındaki sosyal ve materyal kültür farklılıklarına neden olan parametreler nelerdir? Bu gibi sorular bağlamında Geç Uruk sonrası evrede (MÖ 4. binyılın sonları ve MÖ 3. binyılın ilk çeyreği) Botan Bölgesi’ndeki yapısal farklılık dinamiklerinin tartışılması, Botan Bölgesi’nin özgün gelişiminin bölgesel ve bölgeler arası bir incelemeyle birlikte ele alınması amaçlanmaktadır. Dolayısıyla çalışmanın ana odak noktası Başur Höyük yerleşiminde ele alınan dönemde gözlemlenen kültürel karakterlerin ve değişimlerin nedenlerini tartışmak ve sonuçları itibariyle Başur Höyük yerleşimini bölgedeki diğer yerleşimlerden farklı kılan dinamikler üzerine yoğunlaşmaktır. Bu farklılığı anlamak için Başur Höyük’ün detaylı ve çok yönlü bir şekilde irdelenmesi önemlidir. Tez çalışması kapsamında yerleşimde tespit edilen söz konusu döneme ait verilerin analiz edilip değerlendirilmesi ve özellikle Yukarı Dicle Bölgesi ve Kuzey Mezopotamya yerleşimlerindenn elde edilen verilerle karşılaştırılıp yorumlanması sonucu, bölgenin kültürel karakterini ortaya koymak araştırma problemini oluşturmaktadır. Bu çalışma, Başur Höyük’te ele alınan dönemde gözlemlenen kültürel değişimi tanımlayıp bölge arkeolojisine özgün ve yeni bir çalışmayla katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
