Politik, finansal ve denetim boyutlarıyla siyasette şeffaflık ve 7 Haziran 2015 seçim süreci örneğinde bir inceleme

Siyasette şeffaflık, siyaset bilimimin temel çalışma alanlarından biridir. Günümüzde şeffaflık özellikle seçim süreçlerinde çok önemli bir konudur. Siyasette şeffaflığın seçim süreçleriyle ilgisi farklı boyutlarda ortaya çıkar. Bu boyutlar politik, finansal ve denetime ilişkindir. Politik boyutta seçim sürecindeki rekabette adalet, eşitlik önemlidir. Finansal boyutta, iktidar için rekabet eden aday ve partilerin seçim harcamaları başta olmak üzere harcamaları şeffaf olması önemlidir. Denetim boyutunda ise bütün süreçlerin kamu denetimine açık olmasıdır. Ayrıca bu konuda yasal düzenlemelerin bulunması gereklidir. Uluslararası alanda 19.yüzyılın sonundan itibaren siyaset ve seçim süreçlerinde şeffaflık konusunda yasal düzenlemeler yapılmaya başlanmıştır. Ülkemizde bu alanda 1990'lardan itibaren hukuki düzenlemelerin yapılması dikkat çekicidir. Günümüzde gerek Anayasa, gerekse siyasi partiler kanunu ve seçim kanununda bu konuda düzenlemeler bulunmaktadır. Siyasi partiler siyasette ve seçim süreçlerinde şeffaflık konusuna programları ve seçim bildirgelerinde yer vermektedir. Bunlar yeterli olmasa da, yine de umut vericidir. Bu çalışmada 7 Haziran seçimlerine katılan partilerin 4’ünün program ve bildirgeleri de incelenmiştir. Siyasette şeffaflık ve seçim süreçlerinde şeffaflıkla ilgili konulara sınırlı biçimde yer verdikleri tespit edilmiştir. Medya şeffaflık konusuna çok fazla ilgi göstermemektedir. Özellikle iktidar partisini destekleyen medya bu konuyla pek fazla ilgili değildir. Sivil toplum örgütleri ise bu konuda çok aktiftir. Bu çalışmada Oy ve Ötesi derneği ile Denge ve Denetleme ağı incelenmiştir. Bu kuruluşların seçmenleri bilinçlendirme konusunda aktif oldukları tespit edilmiştir. Aynı çalışmada 3050 seçmenle konu hakkında bir anket çalışması da yapılmıştır. Ankette elde edilen bulgular, seçmenlerin sivil toplumun bu alandaki faaliyetlerine ilgi gösterdiklerine işaret ediyor. Seçmenler partilere oy performansına göre mali destek verilmesini savunurken, genel olarak bakıldığında siyasette ve seçim süreçlerinde şeffaflık konusunu çok önemli gördükleri anlaşılmaktadır.