Temizlik işçilerine verilen sağlığa zarar verici davranışları önlemeye yönelik farfındalık eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi

Bu araştırma, temizlik işçilerinde sağlığa zarar verici davranışları belirlemek ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını kazandırmaya yönelik farkındalık eğitiminin etkinliğini değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma iki aşamada yürütülmüştür. Araştırmanın kesitsel tasarımdaki ilk bölümünde işçilerin sağlığa zarar verici danışları belirlenmiş, yarı deneysel tasarımdaki ikinci aşamasında eğitim programının işçilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi değerlendirilmiştir. Araştırma, Haziran 2017-Aralık 2018 tarihleri arasında Ege Bölgesi?nde yer alan bir ilçe belediyesinde yürütülmüştür. Araştırma örneklemini, araştırmanın ilk aşamasında 208 temizlik işçisi, ikinci aşamasında sağlığa zarar verici davranışları olduğu belirlenen, araştırmaya katılmaya gönüllü olan 21 temizlik işçisi oluşturmuştur. Araştırmanın birinci bölümünde veri toplamak için araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan "Tanıtıcı Bilgi Formu", "?iddet Tarama Anketi", "Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzı Ölçeği"ve "Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında literatür ve eğitim içeriği doğrultusunda araştırmacılar tarafından geliştirilen soru formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 istatistik programı kullanılmıştır. Veriler %95?lik güven aralığında, anlamlılık p?0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmanın yürütülmesi için Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu?ndan gerekli izin yazılı olarak alınmıştır. İşçilerinin yaş ortalaması 41,22±7,45 ve %85,1?i erkektir. İşçilerin %81,3?ü evli olup; %1?inin ise okur-yazar olmadığı %48,6?sının ilkokul mezunu olduğu saptanmı?tır. İşçilerin %60,4?ü sigara, %26,6?sı alkol ve %0,5?i sağlığa zarar verici madde kullandığını belirtmiştir. İşçilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği puan ortalaması 133,82±28,81?dir. Araştırmaya katılan işçiler (n=208) arasından 40?ı sağlık davranışları açısından riskli bireyler olarak saptanmıştır. Bu işçilerden 21?i sağlıklı yaşam biçimi davranışları eğitim programına katılmaya gönüllü olmuştur. Eğitim programına katılan işçilerin eğitim öncesi ve sonrası sağlıklı ve düzenli beslenme davranışlarında, bazı öfke davranışlarında olumlu gelişmeler saptanmıştır. Araştırma sonucunda, işçilere yönelik eğitim programının davranış kazanmada sınırlı konularda da olsa etkili olduğu görülmüştür. Bununla birlikte işçilerin sağlıklı yaşam davranışlarını kazanmalarında, tek bir davranış alanına yönelerek işçilerin çalışma saatlerinin düzenlendiği zaman yayılmış eğitim programlarının planlanması önerilebilir.