Kuzey Ege'de yapay resif uygulamalarının sosyo-ekonomik etkilerinin belirlenmesi:

Yapay resif uygulamalarının Türkiye'deki tarihi çok uzun olmamakla birlikte, son yıllarda uygulamalarda önemli ölçüde artış görülmüştür. Bilimsel çalışmalarla başlayan projelendirilmiş yapay resif uygulamalarının, gerek doğal ortama biyolojik etkileri, gerekse bu ortamla doğrudan veya dolaylı ilişkili olan kullanıcı ve kullanıcı olmayan gruplara sosyal ve ekonomik etkileri şu ana kadar etkin bir şekilde incelenememiştir. Çalışmanın başlıca amacı, Ulusal Yapay Resif Projesi'nin pilot bölgesi Altınoluk Beldesi'nde uygulanacak olan yapay resiflerle ilişkili ticari balıkçılar, yöre sakinleri ve amatör balıkçılar arasından seçilen temsili bireylerin sosyo-ekonomik özelliklerinin belirlenmesi olmuştur. Daha sonra bu bireylerin yapay resif atılacak alanla ilişkilerinin belirlenmesi, bu alanlarda sürdürülen aktivitelere verdiği önceliklerin saptanması ve oluşturulacak yapay resif alanlarının ekonomik değerinin hesaplanması çalışmanın diğer amaçlarını oluşturmuştur. Çalışmanın ana materyalini, Altınoluk'ta faaliyet gösteren tesadüfi olarak belirlenmiş S.S. Altınoluk Su Ürünleri Kooperatifine üye 20 ticari balıkçı, Altınoluk sularında kıyıda ve teknede faaliyet gösteren 58 amatör balıkçı, Altınoluk'ta yerleşik hanehalkı ve Altınoluk'ta mevsimsel olarak faaliyet gösteren dalış kulübü yetkilisi ile yapılan karşılıklı görüşmeler yoluyla elde edilen özgün veriler oluşturmuştur. Grupların yapay resif alanıyla olan bağlantısını ortaya koyabilmek için, gruplara dahil bireyler tarafından resif uygulanacak olan alana yapılan ziyaret sayıları ortaya koyulmuştur. Ticari balıkçılar, amatör balıkçılar ve yöre sakinlerinin bu alanlarda ticari balıkçılık, amatör balıkçılık, dalış veya gezi aktivitelerini gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Çalışma kapsamında Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ile elde edilen sonuçlara göre, bireylerin yapay resif uygulamalarına ve alanın korunmasına önemli ölçüde öncelik verdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, AHS kapsamında ele alınan seçenek ve kriterleri etkileyen değişkenler tobit regresyon analizi ile incelenmiştir. Yeni Çevresel Paradigma Ölçeğine (YÇP) göre, çalışma kapsamındaki bireylerin tamamının büyük ölçüde çevreci oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca, Koşullu Değerleme yöntemi ile, olası bir yapay resif uygulamasına yöre sakinlerinin verdiği pazardışı ekonomik değer birinci probit modele göre 3,613,592 TL, ikinci probit modele göre 3,594,606 TL olarak hesaplanmıştır.