1917 yılına kadar yayımlanan Kazak hikâye ve romanlarına tematik bir bakış
Yükleniyor...
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
"1917 Yılına Kadar Yayımlanan Kazak Hikâye ve Romanlarına Tematik Bir Bakış" adlı araştırmamızda 1879–1917 yılları arasında yayımlanan Kazak hikâye ve romanları incelenmiştir. Bu araştırma çerçevesine toplam yedi hikâye ile dört roman dâhil olmuştur. Bazı hikâye ve romanlar nazım, nesir karışık yazılmıştır. Tezimiz dört ana bölümden ve onların alt bölümlerinden oluşmaktadır. İlk bölümde "Kazakistan'da Modern Edebiyatın Oluşumu" başlığı altında Kazak edebiyatındaki yenilik hareketleri, ilk eserler ve özellikle roman ve hikâyeler üzerinde durulmuştur. Tamamıyla manzum olan hikâyeler araştırmanın dışında tutulmuştur. "İlk Kazak Hikâye ve Romanları" adlı bölümde de yazarların biyografisi, eserleri ve bu eserlerin içeriği hakkında kısa, öz bilgiler verilmiştir. Bu eserlerin tamamı Kazakça olduğu ve Türkiye'de elde edilmeleri ve anlaşılmaları da zor olduğundan bunların tamamının tarafımızdan Türkiye Türkçesine aktarılması tercih edilmiş ve araştırmamızın daha rahat takip edilebilmesi amacıyla tezde bu eserlerin özetleri verilmiştir. Tezimizin II. - IV. Bölümlerinde, incelediğimiz eserlerden elde edilen verileri tematik tasnife tabi tuttuk. Böylece konuları "İncelenen Roman ve Hikâyede Sosyal Hayat", "Siyasî ve İktisadî Hayat", "Dinî ve Kültürel Hayat" ana başlıkları ve alt başlıkları altında ele alınıp incelendi. Böylece hangi yazarların ne gibi problemleri eserlerinde öne çıkardığı da belli olmuştur. Bu araştırmada Kazak hikâye ve roman yazarlarının, eserlerinde dönemlerindeki toplumun problemlerine eğilip çözüm yolu önerdiklerini görüyoruz. Yazarların, roman ve hikâyelerde ele aldıkları en önemli problemin cehalet ve eğitim olduğu anlaşılmıştır. Bunun yanında yine eğitim ve toplumun temel değer yargılarıyla alakalı olarak öne çıkan Türk-İslam toplumundaki kadın problemidir. Birçok sebep yüzünden döneminde artık eskimiş ve yetersiz olan hayat tarzının eleştirilmesi ve Kazak toplumunun yeni hayata hazırlanması birçok yazarın ideali olarak belirlenmiştir. Eski toplumda kahraman, savaşçılar, keşifler ve kerameti olan evliya tipleri ön plana çıktığı gibi, yeni hayatta öğretmen, toplum problemlerine ilgi duyan aydınlar, aydın molla, din adamları, eğitimli ve hakkını talep etmeye başlamış kadın kipleri ön plana çıkmaktadır. Yazarlar eserlerinde özellikle kadın problemiyle eğitim meselesine değinmişlerdir. İnceleme konumuzu olan eserler açısından bakıldığında Kazak toplumunda en önemli problemin kadın ve eğitim olduğunu söyleyebiliriz. Bu zamana kadar Kazak roman ve hikâyeleri üzerinde Kazakistan'da benzer çalışmalar yapılmıştır. Ancak incelediğim kaynakların çoğunda eserlerde görülen problemler genel çerçeve içinde değerlendirildiği gibi Sovyet döneminin tipik bir özelliği olarak katı ideolojik yaklaşım, yanlış değerlendirmelerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Dolayısıyla vurgulamamız gereken en önemli husus, bu zamana kadar yapılmış benzer çalışmaların hiçbirinde, bu denli ayrıntılı ve kapsamlı tematik inceleme yapıldığı tespit edilmemiştir. Eserlerden elde edilen bilgilerin değerlendirmesi yapılırken konuya, objektif bir ve döneminin nesnel gerçekliği açısından bakmaya çalıştık. Bu da tezimizin özgün tarafını teşkil etmektedir. Bu yüzden "1917 Yılına Kadar Yayımlanan Kazak Hikâye ve Romanlarına Tematik Bir Bakış" adlı araştırmamızın, Kazak modernleşmesi, yeni Kazak fikir ve edebiyat muhitinin oluşması, Tatar-Kazak ilişkileri vb. konularda yararlı bir kaynak olabileceği ümidindeyiz.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kazak hikâye ve romanları, Kazak modern eğitimi, Usul-i cedit hareketi, Kazak yazarları, Kazakların modernleşme hareketi, Kazak-Rus ilişkileri, Kazak-Tatar ilişkileri., Kazakh short stories and novels, Kazakh modern education, Usul-i jadit movement, Kazakh writers, Kazakh modernization movement, Kazakh-Russian relations, Kazakh-Tatar relations., Türk Dili ve Edebiyatı A.B.D.
