Bazı paraben türevlerinin, Deniz Kestanesi (Arbacia lixula) embriyotoksisitesi ölçülerek potansiyel toksik etkilerinin belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İlaçlarda koruyucu olarak ilk kez 1920' li yıllarda kullanılmaya başlayan parabenlerin giderek hem üretimi hem de kozmetikler başta olmak üzere birçok gıda ve endüstriyel maddelerde koruyucu olarak kullanımı artmıştır. Sucul ortamda hızlı bozunmasına karşın bozunma ürünleri olan klorlu türevleri daha kalıcı olan paraben çeşitleri sediment ve canlılarda birikim gösterebilmektedir. Çeşitli insan hücre kültürleri ve deney hayvanlarında çalışmalar yapılmış olmasına rağmen sucul canlılar üzerine etkileri ile ilgili çalışmalar azdır. Bu çalışmada, Arbacia lixula türü deniz kestanesi kullanılarak paraben çeşitlerinin etkilerinin araştırılmıştır. 4 paraben türevi olan Butilparaben, etilparaben, propilparaben ve benzilprobenin embriyotoksik, spermiyotoksik ve genotoksik etkileri ortaya konulmuştur. Milyonlarca yumurta elde edilmesi denemelerin istatistiki olarak güvenirliğini arttırmaktadır. Ayrıca, denizkestanesi embriyoları metazoon bir canlı ile çalışma fırsatı vermektedir. Bu denemelerin; ucuz, kısa süreli, güvenilir ve hassas olması önemli özelliklerindendir. Embriyotoksisite denemelerinde döllendikten sonra paraben çeşitlerine maruz kalan larval aşamaya geçmiş denizkestanelerinde meydana gelen bozulmalar kaydedilirken, spermlerin maruz bırakılmasıyla elde edilen deneme gruplarında; döllenme başarısı ve döllenme sonrası meydana gelen larval bozulmalar dikkate alınmıştır. Genotoksisite denemelerinde ise döllendikten sonra paraben çeşitlerine maruz bırakılan embriyolar 5-6 saat sonra fikse edilerek kromozom hasarları incelenerek tespit edilmiştir. Bu proje çalışması ile elde edilen verilere göre embriyotoksisite sonuçları karşılaştırıldığında Benzilparabenin 0, 446 mg/L ve Etilparabenin 17, 558 mg/L olduğu görülmüştür. Spermiyotoksisite denemelerinden elde edilen verilere göre ise; en yüksek toksik etki 4, 66 mg/L ile Benzilparabende görülmektedir. Genotoksik etki göz önüne alındığında en büyük etkinin Butilparabende olduğu görülmüştür. Tüm veriler birlikte değerlendirildiğinde paraben türevlerinin denizel çevre üzerinde baskı oluşturduğu ileri sürülebilir.
Açıklama
Su Ürünleri Fakültesi, Temel Bilimler Bölümü Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
