Kronik miyeloproliferatif hastalıklarda transvers dalga elastografisi ile karaciğer ve dalağın değerlendirilmesi

AMAÇ: Çalışmamızın amacı, farklı KMPH tiplerinde karaciğer ve dalak parankimi sertlik derecelerinin transvers dalga sonoelastografi ile ortaya konulup, birbirleri ve sağlıklı gönüllüler ile karşılaştırılarak ve hastalığın göstergelerinden biri olan kemik iliği retiküler lif derecesi yanı sıra klinik hematolojik parametreler arasındaki ilişkiler incelenerek elastografi tekniğinin tanısal süreçlerde ve tedavi takibinde katkısını araştırmaktır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamızda Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Hematoloji Bilim Dalı' na Haziran 2013 ve Ağustos 2015 tarihleri arasında başvuran, uygun klinik ve laboratuar kriterler sonucu KMPH tanısı alan ve henüz spesifik tedavisi başlanmamış yaşları 19-81 arasında değişen 35 hasta ve yaşları 27 ile 79 arasında değişen 31 sağlık birey dahil edildi. Tüm olgularda karaciğer ve dalağın anatomik ve transvers dalga ("shear wave") sonoelastografisini de kapsayan üst abdomen ultrasonografisi gerçekleştirildi. Sonoelastografik değerlendirmede Siemens Acuson S2000 ultrasonografi cihazı, noninvaziv "acoustic radiation force imaging (ARFI)" teknolojisini temel alan "Virtual Touch Tissue QuantificationTM" yöntemi kullanıldı. Tüm hastaların klinik, laboratuar (hemogram, periferik yayma, biyokimya, tıbbi genetik, kemik iliği aspirasyon biyopsisi ve diğer incelemeler) değerleri ve sonografik değerlendirilmelerinin ardından veri analizde hastaların rutin laboratuar verileri ile toplanmış yapısal ve sonoelastografik karaciğer ve dalak verileri, ayrıca "Dalak / Karaciğer Vs" oranları karşılaştırıldı. BULGULAR: Hasta ve kontrol grubunun arasında gerçekleştirilen istatistiksel karşılaştırmada KMPH hastalarının ortalama karaciğer Vs değeri, kontrol grubununkinden anlamlı olarak fazla bulundu (p=0.001). Buna karşın dalak Vs ortalamaları, KMPH hasta ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark göstermemekteydi. "Dalak Vs/Karaciğer Vs" oranı hasta grubunda, kontrol grubundan anlamlı şekilde düşük ortalamaya sahip bulundu p<0.001). KMPH alt gruplarında ET ya da PV hastalarında karaciğer veya dalak Vs ortalamaları ile kontrol grubu Vs ortalamaları arasında anlamlı fark gözlenmezken, primer myelofibrozisli hastalardan oluşan alt grupta (MF) ortalama karaciğer Vs değeri, sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.001). Hasta grubunda dalak uzunluğu ile dalak Vs değerleri arasında istatistiksel olarak orta dereceli bir korelasyon saptandı ( r=0.428, p=0.018). Hasta grubunda olguların beyaz kan hücre sayıları ile karaciğer Vs değerleri arasında istatistiksel olarak iyi dereceli ( r=0.472, p=0.006), Primer miyelofibrozis'li olgularda hematokrit değerleri ile karaciğer Vs arasında çok iyi dereceli ve pozitif yönde (r=0.854, p=0.007) korelasyon saptandı. Polisitemia vera'lı olgularda hemoglobin değerleri ile karaciğer Vs arasında çok iyi dereceli ve negatif ( r=-0.781 p=0.013), hematokrit değerleri ile karaciğer Vs değerleri arasında iyi dereceli ve negatif korelasyon belirlendi ( r=-0.709 p=0.032). SONUÇ: Kronik miyeloproliferatif hastalıklarda daha fazla olgunun, uzun dönem izlenebileceği kontrollü ve randomize çalışmalar ile birlikte hastalık ve dalak sertlik değerleri arasındaki ilişkinin varlığı ve ayrıca karaciğer elastisite değerlerinin KMPH hastalarında prognostik öngörü sağlayıp sağlayamayacağı ortaya konulabilir.;Miyeloproliferatif, Elastografi, Karaciğer, Dalak;Myeloproliferative, Elastography, Liver, Spleen