Planlı davranış teorisi temelli el hijyeni müdahale programının ilkokul öğrencilerinin sağlık çıktıları ve okul devamsızlığına etkisi
| dc.authorid | 0000-0002-8096-6037 | en_US |
| dc.contributor.advisor | Dağhan, Şafak | |
| dc.contributor.author | Uyanık, Gülçin | |
| dc.date.accessioned | 2021-08-23T11:24:41Z | |
| dc.date.available | 2021-08-23T11:24:41Z | |
| dc.date.issued | 2020 | en_US |
| dc.date.submitted | 2020 | |
| dc.department | Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Akut üst solunum yolu enfeksiyonları, okul çocuklarında en yaygın görülen, çocukların sağlığını olumsuz etkileyen ve okul devamsızlığına neden olarak okul başarısını da olumsuz etkileyen enfeksiyonlardır. Okullarda su, sanitasyon ve hijyen olanaklarının iyileştirilmesi, çocukların sağlıklı gelişimi için önemli bir müdahaledir. Bu müdahalenin en önemli bileşeni ise primer enfeksiyon kontrol önlemi olan el yıkamadır. Araştırmanın amacı; Planlı Davranış Teorisine temellendirilmiş el hijyeni müdahale programının öğrencilerin sağlık çıktıları ve okul devamsızlığına etkisini test etmektir. Araştırma ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel tiptedir. Araştırma İzmir Çiğli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı iki ilkokulda yürütülmüştür. Araştırma, müdahale grubunda 82, kontrol grubunda 77 (toplam 159) öğrenci ile tamamlanmıştır. Veriler Ekim 2019- Mayıs 2020 tarihleri arasında toplanmıştır. Randomizasyon okul bazında yapılmış, öğrencilerin yaşı ve cinsiyeti dikkate alınmıştır. Veriler Öğrenci Soru Formu, El Hijyeni Değerlendirme Soru Formu, Sürveyans Formu ile toplanmıştır. Veri toplama araçları öğrencilere ön testte anket yöntemi kullanılarak sınıf ortamında, son testte çevrim içi anket ile uygulanmıştır. Ön testte ellerdeki kirlilik oranı için öğrencilerin ellerine floresan jel uygulanmış ve el yıkama öncesi ve sonrası eller fotoğraflanmıştır. Semptom sürveyansı ve okul devamsızlığı verileri, veliler ile kısa mesaj yoluyla haftalık (10 hafta ön test, 10 hafta son test) yapılan görüşmelerle elde edilmiştir. Ön testin ardından müdahale grubundaki öğrencilere Planlı Davranış Teorisi bileşenleri dikkate alınarak geliştirilen toplam 80 dakikalık okul çocuklarına yönelik el hijyeni müdahale programı uygulanmıştır. Programın sonrasında müdahale grubu öğrencilerine “Ellerini yıka sağlığını koru” eğitim kitapçığı, ailelerine ise “Çocuğunuzun el hijyeni neden önemli?” adlı çevrim içi kitapçık verilmiştir. Kontrol grubuna ise Sağlık Bakanlığının materyalinden yararlanılarak 40 dakikalık el hijyeni eğitimi verilmiştir. Programdan iki hafta sonra iki gruba da son test uygulanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, medyan, çeyrekler açıklığı, ki-kare testi, Mc Nemar test, T testi, Mann Whitney U testi, Wilcoxon testi, Cohen’s f 2 testleri kullanılmıştır. Yaş ortalaması müdahale grubunda 8,05±0,72, kontrol grubunda 8,03±0,67’dir. Müdahale grubundaki öğrencilerin %51,2’si, kontrol grubundakilerin ise %55,8’i kızdır. Gruplar yaşa ve cinsiyete göre benzerdir (p>0,05). Ön testte öğrencilerin el yıkama öncesi ve sonrası sağ ve sol elindeki kirlilik oranı (parlama yüzdesindeki azalma) arasında fark yoktur (p>0,05). Öğrencilerin el hijyeni tutumu, algılanan davranışsal kontrol, öznel norm, el hijyeni niyeti ve el hijyeni davranışı puan ortalamaları her iki grupta son testte ön teste göre anlamlı yükseliş göstermiş (p<0,05), ancak ön test ve son testte gruplar arasında fark bulunmamıştır (p>0,05). On haftalık toplam üst solunum yolu enfeksiyonu semptomu görülme sıklığı açısından ön testte müdahale ve kontrol grubu arasında fark yok iken (p>0,05) son testte müdahale grubunun semptom sıklığı kontrol grubuna göre daha düşüktür (p<0,0001). Öğrencilerin okul devamsızlığı günü ve epizodu açısından ön testte iki grup arasında fark yoktur (p>0,05). Son testte müdahale grubundaki öğrencilerin kontrol grubuna göre daha az okul devamsızlığı günü (p=0,046) ve devamsızlık epizodu (p=0,043) bulunmuştur. Sonuç olarak, Planlı Davranış Teorisi temel alınarak geliştirilen el hijyeni müdahale programının okul çocuklarında el hijyeni niyeti ve davranışı oluşturmada klasik eğitime göre fark göstermediği, çocuklarda görülen üst solunum yolu enfeksiyonları ve bu enfeksiyonlara bağlı okul devamsızlığını azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir. | en_US |
| dc.description.abstract | Acute upper respiratory tract infections are the most common infections among school children, affecting children's health negatively and affecting school success negatively by causing school absenteeism. Improving water, sanitation and hygiene facilities in schools is an important intervention for the healthy development of children. The most important component of this intervention is hand washing, which is the primary infection control measure. Aim of the research; testing the effect of a hand hygiene intervention program based on the Theory of Planned Behavior on students' health outcomes and school absenteeism. The research is a pretest-posttest control group quasi-experimental type. The research was carried out in two primary schools affiliated to Izmir Cigli District National Education Directorate. The study was completed with 82 students in the intervention group and 77 students in the control group (159 students in total). Data were collected between October 2019 and May 2020. Randomization was made on the basis of school, taking into account the age and gender of the students. The data were collected using the Student Questionnaire, Hand Hygiene Assessment Question Form and Surveillance Form. The data collection tools were applied to the students in the classroom environment by using the questionnaire method in the pre-test and with the online questionnaire in the post-test. In the pre-test, fluorescent gel was applied to the hands of the students for the contamination rate on the hands and the hands were photographed before and after hand washing. Symptom surveillance and school absenteeism data were obtained from weekly (ten weeks pretest, ten weeks posttest) interviews with parents via text message. After the pre-test, a hand hygiene intervention program for school children, which was developed by taking the Planned Behavior Theory components into consideration, was applied to the students in the intervention group. After the program, the students in the intervention group were given a "Wash your hands, protect your health" education booklet, and an online booklet for their families titled "Why is your child's hand hygiene important?”. The control group was given a 40-minute hand hygiene training using the material of the Ministry of Health. Two weeks after the program, a post-test was applied to both groups. Number, percentage, mean, standard deviation, median, interval of quarters, chi-square test, Mc Nemar test, T test, Mann Whitney U test, Wilcoxon test, Cohen's f 2 tests were used in the analysis of the data. The mean age was 8.05±0.72 in the intervention group and 8.03±0.67 in the control group. 51.2% of the students in the intervention group and 55.8% of the students in the control group were girls. Groups are similar according to age and gender (p>0,05). In the pretest, there was no difference between the contamination rate (decrease in the glowing percentage) on the right and left hands of the students before and after hand washing (p>0,05). Students' hand hygiene attitude, perceived behavior control, subjective norm, hand hygiene intention, and hand hygiene behavior mean scores increased significantly in both groups compared to the pre-test (p<0,05), but there was no difference between the groups in the pre-test and post-test (p>0,05). While there was no difference between the intervention and control groups in the pre-test in terms of the 10-week total upper respiratory tract infections symptom frequency (p>0,05), the symptom frequency of the intervention group was lower in the post-test compared to the control group (p<0,0001). There was no difference between the two groups in the pre-test in terms of absenteeism days and episodes of the students (p>0,05). In the post-test, students in the intervention group had fewer absentee days (p=0,046) and absenteeism episodes (p=0,043) compared to the control group. As a result, it has been determined that the hand hygiene intervention program developed on the basis of the Planned Behavior Theory does not differ from the classical education in establishing hand hygiene intention and behavior in school children, and is effective in reducing acute upper respiratory tract infections and school absenteeism due to these infections. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/72793 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | El Hijyeni | en_US |
| dc.subject | Okullar | en_US |
| dc.subject | Sağlık Eğitimi | en_US |
| dc.subject | Planlı Davranış Teorisi | en_US |
| dc.subject | Devamsızlık | en_US |
| dc.subject | Hand Hygiene | en_US |
| dc.subject | Schools | en_US |
| dc.subject | Health Education | en_US |
| dc.subject | Theory of Planned Behavior | en_US |
| dc.subject | Absenteeism | en_US |
| dc.title | Planlı davranış teorisi temelli el hijyeni müdahale programının ilkokul öğrencilerinin sağlık çıktıları ve okul devamsızlığına etkisi | en_US |
| dc.title.alternative | The effect of the theory of planned behaviour based hand hygiene intervention program on primary school students' health outcomes and absenteeism in school | en_US |
| dc.type | Doctoral Thesis | en_US |
