Ege bölgesinde seçilmiş bir yöredeki karma tarım işletmelerinde üretim dallarının seçim esasları üzerine bir araştırma

Alan çalışmasına dayalı olarak yürütülen bu araştırmada, araştırma yöresi olarak Manisa ve İzmir illeri seçilmiş ve 120 üretici ile görülmüştür. Araştırmada; öncelikle ele alınan üreticilerin genel özellikleri ortaya konmuş, daha sonra incelenen işletmelerin yapısal özellikleri belirlenmiştir. Araştırmanın amaçları doğrultusunda; işletmelerin ürün deseni, üretim dallarının brüt marjları, üreticilerin ürün desenini belirleme şekilleri ve bunu etkileyen faktörler üzerinde durulmuştur. İncelenen işletmelerde yer verilen üretim dalları ve sayıları işletme genişliklerine ve yörelere göre belirlenmiştir. Yöreler arasında ürün sayısı bakımından önemli farklılığın olduğu görülmüştür. Küçük işletmelerde pamuk yanında tütün ve sebze gibi aile işgücüne dayalı ürünlere de yer verilmektedir. Üreticilerin çoğunluğu üretim kararlarını alışkanlıklarına göre verdiklerini belirtmişlerdir. İşletmelerde ürün desenindeki değişimleri ortaya koyabilmek amacıyla iki üretim dönemine ilişkin ürün deseni incelenmiş ve ürün fiyatına bağlı olarak ürün deseninde değişiklikler olduğu saptanmıştır. Üreticilerin genellikle pamuk üretim alanlarını azaltarak mısır ve meyve üretimine yöneldiği görülmüştür. Ürün desenindeki değişimin ortaya konması ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla işletmelerde düzenli kayıtların tutulması yanında, uzun dönemde üretime yön verecek önlemlerin alınması gerektiği vurgulanmıştır.