Bazı kültür bitkilerinde mikorrhiza oluşumu ve fosfor alımı üzerinde araştırmalar
Küçük Resim Yok
Tarih
1999
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
E.Ü Ziraat Fakültesi Bitki Koruma ve Toprak bilimleri arasında 1996-1998 yılları arasında ortaklaşa yürütülen bu çalışmada Vesiküler- Arbusküler Mikorrhiza (VAM) oluşumunun 4 kültür bitkisinin morfolojik gelişmeleri ile makro ve mikro besin maddeleri kapsamlarına etkisi, fosforun kireç tarafından bağlanması halinde bunun mısır bitkilerinin gelişimleri ve topraktan fosfor alımlarına etkisi ve iki toprak patojenine karşı dayanıklıktaki rolü ortaya konmaya çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi sıralanmıştır: 1)Denemede kullanılan Glomus intraradices Schenck & Smith izolatının test bitkilerine yüksek olarak nitelenebilecek bir adaptasyon gösterdiği, diğer bir ifade ile yüksek bir kolonizasyon oranına sahip olduğu belirlenmiş, bunun yanında bu izolatın bitkiden bitkiye aktarılması sırasında agressivitesini büyük ölçüde koruyabildiği görülmüştür. VAM oluşumunun bitki gelişimi ve fizyolojisine etkisini saptamak amacıyla G. intraradices 4 değişik kültür bitkisine, tütün, biber, domates ve kabağa inokule edilmiştir. Fungusun bitki köklerindeki kolonizasyon yoğunluğu %63.5 - % 22.8 arasında değişmiştir. Kolonizasyon yoğunluğu Solanaceae grubu bitkilerde daha yüksek olmuştur. 2)VAM fungusu ile inokule edilmiş bitkilerin morfolojik olarak daha iyi geliştiği, özellikle biber ve tütün bitkilerinde yaprak sayısı, bitki boyu, yaş ve kuru ağırlık gibi gelişim parametrelerinin VAM (-) bitkilere göre istatistiksel anlamda farklı olduğu ortaya konmuştur. VAM (+) bitkilerin fizyolojik olarak da VAM(-) bitkilere göre daha iyi durumda oldukları belirlenmiştir. Klorofil analizleri sonucunda genelde VAM(+) bitkilerde bu parametrelerin daha yüksek bulunması yanında tütün bitkilerinin klorofil a ve b ve total klorofil yönünden bu ilişkiden en fazla yararlandıkları; indirgen şeker ve total şeker tayini sonucunda ise kabak bitkisi dışında diğer test bitkilerinin bu kriterler açısından (-) bitkilerden daha yüksek performans gösterdikleri saptanmıştır. 3)Test bitkilerinin yeşil aksam ve köklerine makro ve mikro besin elementi analizleri yapılarak VAM'ın bitki besin maddesi alımına etkisi de araştırılmıştır. Analizler sonucunda yeşil aksamda VAM(+) bitkilerden özellikle biber ve tütünde sırasıyla P ve N kapsamları daha yüksek bulunmuş, mikro besin elementleri açısından da tütünde Fe, domateste Cu, biberde Mn değerlerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Köklerde de gerek makro ve gerekse mikro element kapsamlarının bitkiye göre değişen oranlarda etkilendiği saptanmıştır. Yüksek kireç içermesi nedeniyle faydalı fosfor miktarı düşük olan toprakta VAM (+) mısır bitkilerini VAM(-) bitkilere göre daha iyi geliştiği saptanmış, ancak bunun makro ve mikro besin maddeleri kapsamı ile ilişkisi olmadığı belirlenmiştir. 4)VAM - fasulye- Rhizoctonia solani- ve VAM - tütün- Macrophomina phaseolina paosistemlerinde, VAM oluşumunun etkisini araştırmak üzere kurulan denemelerde test bitkilerinde hastalık belirtileri oluşmadığı için bir değerlendirme yapılamamıştır. 5)Bu sonuçlar ışığında çalışmalara devam edilmesi ve özellikle tüpte sebze fidesi yetiştiriciliği gibi az miktarda toprak kullanan yetiştirme sistemlerinde VAM ilişkisinden daha iyi yararlanma yollarının araştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır. Anahtar kelimeler: Vesiküler- arbusküler mikorrhiza, bitki gelişimi ve beslenmesi, fosfor alımı, dayanaklılık
Açıklama
Proje Yürütücüleri; Semra Demir, Murat Oktay, Nilgün Saatçı
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1999
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1999
