Paratoluik asit, tereftalik asit ve 4-karboksibenzaldehit kimyasallarını biyoparçalamadan sorumlu genlerin moleküler tanılanması ve yol izlerinin belirlenmesi

Günümüzde sıklıkla kullandığımız plastik, tekstil fiberleri, boya, yapıştırıcı gibi malzemelerin ham maddesini oluşturmakta olan paratoluik asit (pTol), tereftalik asit (TA, TPA) ve 4-karboksibenzaldehit (4-cba) kimyasalları başta olmak üzere çeşitli kimyasallar, üretim esnasında atık sulara karışmaktadır. Sanayinin artması sonucu dolayısıyla üretimi de artan ve arıtımı gerçekleşmeyen atık suyun içerisinde bulunan kimyasallar doğaya salınmakta ve başta insan sağlığına olumsuz etki etmektedir. Bu nedenle bu tarz toksik kimyasalların arıtımı zorunludur. Günümüzde kimyasalların arıtımında tercih edilen biyolojik arıtım; kimyasal ve fiziksel arıtıma kıyasla ekonomik, kullanışlı ve çevre dostu bir yöntemdir. Biyolojik arıtımda zararlı kimyasalların arıtımı mikroorganizmalar aracılığıyla gerçekleşmektedir. Günümüzde de özellikle atık su, yağ ve koku giderimi gibi birçok alanda bakterilerin ticari ürün olarak kullanıldığı şirketler mevcut olup bakteriler veya ürettiği enzimler biyoteknolojik ürün olarak piyasada yer almaktadır. Çalışmada; pTol, TA ve 4-cba kimyasallarını 24 saat içerisinde parçaladığı bilinen, 16 bakteriden oluşan konsorsiyum kullanılmıştır. Konsorsiyumu oluşturan bu bakterilerin her biri için, pTol, 4-cba ve TPA kimyasalı parçalama etkinliği, HPLC (Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi) ile belirlenmiştir. Aynı zamanda kimyasalları parçalamalarını sağlayan bakterilerin gen bölgelerine özgü primerler sentezlenerek, pTol, TPA ve 4-cba kimyasallarını parçalayan organizmaların primerlere özgü gen bölgelerinin varlığı saptanmıştır. Bu genlerin varlığı plazmid veya genomik DNA kaynaklı olup olmadığı belirlenmiştir. Bakterilerin gen bölgelerinin belirlenmesi ile, ileriki çalışmalarda farklı gen bölgelerinin plazmide aktarımı ile rekombinant DNA eldesi ve gen ifade düzeylerinin çalışılmasına ışık tutacak bir çalışma olacaktır.;biyoparçalanma, paratoluik asit, tereftalik asit, 4-karboksibenzaldehit, Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi, real-time PCR.;Biodegradation, paratoluic acid, terephthalic acid, 4 carboxybenzaldehyde, High-performance liquid chromatography, real-time PCR