Huzurevinde kalan yaşlılarda sırt masajının uykuya etkisinin incelenmesi

Bu çalışma, huzurevinde kalan ve uyku kalitesi kötü olan yaşlılarda sırt masajının uyku kalitesine etkisini incelemek amacıyla yapılmış, klinik deneysel bir çalışmadır. Araştırma, İzmir ili Emekli Sandığı Narlıdere Dinlenme ve Bakımevi Tesisleriʼnde 18 Ağustos 2003-5 Mart 2004 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırma kapsamına; Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi puanı 5ʼin üzerinde olan (uykusu “kötü” olan), araştırmanın sınırlılıklarına uyan 33 yaşlı alınmış uygulama ve kontrol grubunu aynı yaşlılar oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, “Yaşlı Tanıtım Formu”, “Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)”, “Günlük Uyku Kayıt Formu”, “Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksinin 3 günlük versiyonu (PUKİ-3)” kullanılarak toplanmıştır. Masaj, araştırmacı tarafından 3 gün boyunca, 10 dakika süreyle yatma saatinden 30 dakika önce yaşlının yatağında uygulanmıştır. Bu çalışmada 3 günlük uyku ile ilgili tahmini veriler yerine daha hassas bir ölçüm sağlamak amacıyla günlük uyku kayıtlarından (sleep log) yaralanılmıştır. “Günlük Uyku Kayıt Formu” yaşlılara verilerek nasıl kayıt tutacakları açıklanmıştır. Sırt masajı uygulanmadan önceki 3 gün, masaj uygulanan 3 gün ve masaj sonrası (sırt masajı uygulanmadığı) 3 gün boyunca yaşlılar tarafından tutulan uyku kayıtları araştırmacı tarafından araştırma kayıtlarını tuttuğu “Günlük Uyku Kayıt Formu”na kayıt edilmiş ve her 3 günün sonunda elde edilen değerlerin ortalaması hesaplanarak araştırmacı tarafından PUKİ-3 formuna işlenmiştir. Verilerin değerlendirilmesi sayı, yüzde dağılımları, SPSS bilgisayar programında Tekrarlayan Ölçümlerde Varyans Analizi, Wilcoxon Signed Ranks Testi, İki Ortalama Arasındaki Farkın Önemlilik Testi kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; yatmadan önce yaşlılara 10 dakika süreyle uygulanan sırt masajının yaşlıların uyku kalitesini yükselttiği ancak bu etkinin masajın uygulanan günlerde sınırlı olduğu saptanmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda, uyku kalitesi kötü olan yaşlılara gece yatmadan önce 10 dakika süre ile sırt masajı uygulanması ve 10 dakikadan daha kısa sürelerle uygulanan sırt masajının uyku kalitesine etkisinin incelenmesi önerilmektedir.