Soğuk pres yöntemi ile elde edilen bazı küspelerin besin maddesi kompozisyonunun ve potansiyel yem değerinin belirlenmesi

Bu tez çalışmasının amacı alternatif protein kaynağı olarak önerilen soğuk pres yöntemi ile elde edilen bazı küspelerin ham besin madde içeriklerinin, in vitro metabolik enerji değerlerinin, bazı kimyasal özelliklerinin ve potansiyel yem değerinin belirlenerek hayvan beslemede kullanılabilirliğini ortaya koymaktır. Bu çalışmanın yem materyalleri Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Menemen Araştırma, Uygulama ve Üretim Çiftliği ve ticari bir firmadan temin edilen aspir, çörek otu (z ve m), keten tohumu (z ve m), havuç tohumu, ceviz, kenevir tohumu ve ketencik tohumu küspeleridir. Küspelerin ham besin maddeleri, hücre çeperi içerikleri, kanatlı ve geviş getiren hayvanlar için metabolik enerji (ME) değerleri, nispi yem değerleri (NYD) ile toplam fenolik maddeler (TFM), flavonoidler (TF) ve antioksidan aktivite (AA) karşılaştırılmıştır. Küspelerin ortalama olarak kuru madde (KM) %95.78 (ceviz) ile %91.91 (keten tohumu z küspesi), ham kül (HK) %13.11 (havuç tohumu) ile %3.90 (aspir küspesi), ham yağ (HY) %23.46 (keten tohumu z küspesi) ile %5.50 ve %5.57 (kenevir ve ceviz küspesi), ham protein (HP) %46.82 (keten tohumu m küspesi) ile %20.03 (aspir küspesi), nitrojensiz öz maddeler (NÖM) %45.43 (ceviz küspesi) ile %21.91 (aspir küspesi) ve şeker %9.40 (keten tohumu m küspesi) ile %2.2 (aspir küspesi) arasında değişmektedir ve nişasta saptanabilir seviyenin altındadır. En yüksek ham selüloz (HS) %37.12, nötr deterjan lifi (NDF) %52.71 ve asit deterjan lifi (ADF) %40.41 olarak aspir küspesinde bulunmuştur. En yüksek asit deterjan lignin (ADL) %28.55, havuç tohumu küspesinde bulunmuştur. Metabolik enerji; kanatlı hayvanları için 12.83 MJ/kg (çörek otu z küspesi) ile 6.66 MJ/kg (ceviz küspesi) ve geviş getiren hayvanlar için 14.01 MJ/kg (çörek otu z küspesi) ile 8.91 MJ/kg (aspir küspesi) arasında değişmektedir. En yüksek TFM (1.57 mg GAE/g) ve TF (0.69 mg QE/g) ceviz küspesinde bulunurken, en düşük TFM (0.41 mg GAE/g) ve TF (0.16 mg QE/g) çörek otu (m) küspesinde bulunmuştur. AA (%) 31.29 (çörek otu m küspesi) ile 6.6 (ketencik tohumu küspesi) arasında değişmiştir. İncelenen soğuk pres küspeler yüksek miktarda ham protein (> %20) içerikleri dikkate alındığında çiftlik hayvanlarının beslenmesinde alternatif protein kaynağı yemler olarak önerilebileceği kanısına varılmıştır.

This thesis study aimed to determine the in-vitro nutrient content, metabolic energy values, some chemical properties, and potential feed value of some cakes obtained by cold pressed method proposed as an alternative protein source, and to reveal their usability in animal nutrition. The feed materials used in this study are safflower, black cumin (z and m), flaxseed (z and m), carrot seed, walnut, hempseed, and camelina seed cakes collected from Ege University, Faculty of Agriculture, Menemen Research, Practical and Production Farm, and from one commercial Company. The nutrient content, cell wall contents, metabolic energy (ME) values for poultry and ruminants, relative feed values (RFV), total phenolic content (TPC), total flavonoid (TF) and antioxidant activity (AA) of these cakes were compared. The average nutrient content of the cakes (%) varies from 95.78 (walnut cake) to 91.91 (flaxseed cake z) for dry matter (DM), from 13.11 (carrot seed) to 3.90 (safflower cake) for crude ash, from 23.46 (flaxseed z cake) to 5.50 and 5.57 (hemp and walnut cakes) for ether extract (CF), from 46.82 (flaxseed cake m) to 20.03 (safflower cake) for crude crude protein (CP), from 45.43 (walnut meal) to 21.91 (safflower cake) for nitrogen-free extract (NFE), and from 9.40 (flaxseed m) to 2.2 (safflower cake) for sugar. Starch content was below detectable level in all feed samples. The highest crude fiber (CF) at 37.1, neutral detergent fiber (NDF) at 52.71, and acid detergent fiber (ADF) at 40.41, were found in safflower cake. The highest acid detergent lignin (ADL) at 28.55 was found in carrot seed cake. Metabolizable energies range from 12.83 MJ/kg (black cumin seed cake z) to 6.66 MJ/kg (walnut cake) for poultry, and from 14.01 MJ/kg (black cumin seed cake z) to 8.91 MJ/kg (safflower cake) for ruminants. The highest TPC (1.57 mg GAE/g) and TF (0.69 mg QE/g) were found in walnut cake. The lowest values for TPC (0.41 mg GAE/g) and TF (0.16 mg QE/mg) were found in black cumin (m) cake. The AA (%) varies from 31.29 for black cumin (m) seed cake to 6.6 for camelina seed cake. Considering the high amount of crude protein (> 20%) of the investigated cold pressed cakes, it is concluded that they can be recommended as alternative protein sources for feeding livestock.