Topikal kortikosteroit formülasyonlarının tasarım ve değerlendirilmesinde farklı yaklaşımlar

Betametazon valerat, Diflukortolon valerat, Kolloidal ilaç tasıyıcı sistemler, Dermal uygulama, Histolojik inceleme, Antienflamatuvar aktivite, Deri beyazlatıcı etki.;Betamethasone valerate, Diflucortolone valerate, Colloidal drug carrier systems, Dermal delivery, Histological evaluation, Antiinflammatory activity, Skin blanching effect.;Bu çalısmada; topikal yol ile kullanılan kortikosteroit türevi olan iki farklı etkin maddenin (Diflukortolon valerat, Betametazon valerat) yeni tasıyıcı sistemler kullanarak farklı formülasyonlarının gelistirilmesi, etkinliklerinin optimize edilmesi ve tedavide uzun süreli kullanımda olası yan etkileri azaltılmıs, güvenle kullanılabilecek bir formülasyon tasarımı yapılması amaçlanmıstır. Projemiz üç asamalı olarak planlandı. Birinci asamada formülasyonlar hazırlanacak, gelistirilen çoklu emülsiyon, lipozom ve nanopartikül formülasyonlarının karakterizasyon ve stabilite çalısmaları gerçeklestirildi. ?kinci asamada formülasyonların erkek albino wistar sıçanlarının karın derisinden ex-vivo penetrasyon çalısmaları franz difüzyon hücreleri kullanılarak, Türkiye ilaç piyasasında bulunan ticari klasik ilaç sekilleriyle karsılastırmalı olarak incelendi. Penetrasyon çalısmalarının sonunda derinin tabakalarında (stratum korneum, epidermis ve dermis) lokalize olan ve deriden geçen etkin madde miktarları yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) kullanılarak tayin edildi. Üçüncü asamada ise, exvivo penetrasyon çalısmalarının sonuçlarına göre seçilen formülasyonlar üzerinde invivo çalısmalar yapıldı. Topikal kortikosteroitlerin in vivo etkinlik tayininde kullanılan kromometre cihazı ile, erkek albino wistar sıçan derisinde formülasyon uygulandıktan sonra olusması beklenen beyazlatıcı etki ölçüldü ve bu sonuçlar ex vivo penetrasyon çalısmalarının sonuçları ile karsılastırıldı. Aynı deneme skorlama yöntemi ile de değerlendirildi. Ayrıca, topikal kortikosteroitlerin in vivo etkinlik tayininde non-invaziv bir teknik olarak sıklıkla kullanılan transepidermal su kaybı (TEWL) ölçümleri yapıldı. Antienflamatuvar etkiye sahip olan bu etkin maddelerle hazırlanmıs formülasyonların antienflamatuvar aktivitesi, pençe ödem testi ile değerlendirildi. Ayrıca seçilen formülasyonlar ekzama olusturulmus sıçanlara uygulandı ve uygulama sonrası ekzamanın siddeti hem skorlama yöntemiyle hem de histopatolojik olarak değerlendirildi. Kontrol ve preparat uygulanmıs erkek albino wistar sıçan derisinde, deri hücreleri ve bunlardaki değisiklikleri saptamak amacıyla da histolojik incelemeler yapıldı. Bu arastırmanın planlanan tüm asamalarının tamamlanması ile yan etki olasılığı düsük, daha uzun süre güvenle kullanılabilecek, tedavide gereksinim duyulan güvenilir bir topikal kortikosteroit formülasyonu gelistirilmis ve önerilmistir.