Pamukta (Gossypium hirsutum L.) tuza toleransın in vitro koşullarda belirlenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2007

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ege Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmada, Ege Bölgesi’nde üretimi yapılan üç farklı pamuk (Gossypium hirsutum L.) kültür çeşidine (Nazilli-84, NM-503 ve Carmen) ait tohumlar, steril su ile ıslatılmış pamuklu kültür kaplarında çimlendirilmiş ve elde edilen bitkiciklerin sap ve yaprak parçaları, kallus oluşturmak üzere; 5 mg/l IBA ve NaCl’nin farklı konsantrasyonlarını (0, 50, 100, 150, 200 ve 250 mM) içeren Murashige ve Skoog (MS) (1962) ortamlarına aktarılmıştır. Aktarımdan sonra aydınlık ve karanlık olarak iki farklı kültür koşulunda tutulan kültürler, dört haftada alt kültürlemeye alınmışlardır. Araştırmada, farklı tuz konsantrasyonlarının elde edilen kallusların kuru ağırlıkları, fotosentetik pigment miktarları, prolin ve toplam protein miktar değişimleri ile oksidatif enzimlerden olan süperoksit dismutaz (SOD), peroksidaz (PO) ve katalaz (CAT) aktiviteleri üzerine olan etkileri incelenmiş ve çeşitlerin tuza tolerans durumları ele alınmıştır. Elde ettiğimiz sonuçlara göre, uygulanan tuz konsantrasyonu artışına paralel olarak, incelenen pamuk çeşitlerinde NaCl’ün olumsuz etkilerine en güçlü reaksiyonu Nazilli-84 vermiştir. Dolayısıyla Nazilli- 84, diğer çeşitlere göre tuza tolerans seviyesi en yüksek olan çeşit olarak belirlenmiştir. Elde edilen kallus kuru madde ağırlıkları incelendiğinde, artan NaCl konsantrasyonuna karşılık genel olarak ağırlıklarda düşüş gözlenmiştir. Fotosentetik pigmentler açısından da gelişme benzer olmuş, tuz konsantrasyonu arttıkça oluşan Klorofil a, Klorofil b ve Total klorofil miktarlarında azalmalar gözlenmiş ve 150 mM seviyesinden sonra en düşük seviyelere ulaşılmıştır. Fotosentetik pigmentlerin etkilenmesinde sıralama ise Nazilli-84, Carmen ve NM-503 olarak gerçekleşmiştir. Pigmentler açısından yaprak eksplantlarının gösterdiği tepki sap eksplantlarınkinden yüksek olmuştur. Uygulanan tuz konsantrasyonuyla ilişkili olarak, incelenen çeşitlerin prolin miktarının arttığı, prolin birikiminin özellikle 150 mM seviyesinde en yüksek seviyesine ulaştığı tespit edilmiştir. Tuzun yoğunluğu arttıkça toplam protein miktarında da düşmeler gözlenmiştir. Bütün bu olaylar aydınlık ortamda karanlık ortamdan daha yüksek oranlarda cereyan etmiştir. Farklı konsantrasyonda uygulanan tuz, çeşitlerde SOD, PO ve CAT aktivitelerinde artışa yol açmıştır. Diğer parametrelerde olduğu gibi artışlar 150 mM seviyesine kadar devam etmiş sonrasında azalmalar tespit edilmiştir. Elde ettiğimiz verilerin ışığında, ele alınan çeşitlerden tuza en toleranslı çeşidin Nazilli-84 olduğunu, bunu Carmen çeşidinin izlediğini ve içlerinde en hassas olan çeşidin de NM-503 olduğunu söyleyebiliriz. En iyi reaksiyonlar, aydınlık koşullarda elde edilmiştir. Çeşitler, 150 mM NaCl seviyesine kadar NaCl’ü tolere etmişlerdir. Bu çalışma ile pamuk genotiplerinin tuz stresine verdikleri reaksiyonlarım doku kültürü çalışmalarıyla daha kısa sürede ve daha kontrollü koşullarda belirlenebileceği ortaya konmuştur.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Pamuk, Gossypium hirsutum L., kallus, in vitro, NaCl, Prolin, Klorofil a, Klorofil b, Total klorofil, Protein, Tuz Stresi. Antioksidatif enzimler, Peroksidaz, Süperoksit dismutaz, Katalaz., Antioxidative enzyme, Cotton, Gossypium hirsutum L., NaCl, Proline, Protein, Salt Stres, Chlorophyll a, Chlorophyll b, Superoxide dismutase, callus, in vitro, total cj-hlorophyll, peroxidase, catalase., Tarla Bitkileri A.B.D.

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye