Ege Bölgesi bazı yağlık zeytin çeşitlerinin mekanik hasat kriterlerinin belirlenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2008
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Günümüzde sağlık bilincinin artmasıyla beraber artan talep sonucunda zeytin, önemi gittikçe yükselen bir üründür. Bu nedenle zeytin yetiştiriciliğine ve dolayısıyla zeytin yetiştiriciliğinin en sorunlu aşaması olan hasat mekanizasyonuna ilgi yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmada öncelikle çiftçilerin bakış açısıyla zeytincilik konusu irdelenmiş daha sonra da arazi denemeleriyle Memecik, Ayvalık ve Gemlik zeytin çeşitlerinin mekanik hasat kriterleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma iki aşamada yürütülmüştür. Birinci bölümde Ege Bölgesi’nde zeytinciliğin yoğun olarak yapıldığı Edremit, Ayvalık, Akhisar ve Aydın yörelerinde çiftçi toplantıları düzenlenmiştir. Toplantılarda ortaya çıkan çeşitli görüşler istatistiksel bir değerlendirme şeklinde değil, her fikrin not edilmesi ve önem derecesinin belirlenmesi formatında düzenlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; gelecekte büyük ölçekli organize işletmeler çoğalma eğilimindedir. Edremit, Ayvalık ve Aydın bölgelerinde yağlık çeşitler ağırlıkta olup sofralık çeşitler de bulunmakta, Akhisar bölgesinde üretimin hemen hemen tamamı sofralığa işlenmektedir. Bu durum hasat mekanizasyonuna da önemli oranda yansımaktadır. Yetiştiriciliğe yönelik kursların yararlı olacağı kanısı hakimdir. Dört bölgede de değişik toprak işleme yöntemleri uygulanmaktadır. Damla sulama yöntemi hızla yaygınlaşmakta, ilaçlama ise genellikle yerel satıcıların tavsiyesi doğrultusunda yapılmaktadır. Son yıllarda hasat makinalarının yaygınlaşmasıyla makinalı hasada uygun budama kavramı da gelişmiştir. Edremit bölgesinde makinalı hasat yaygınlaşmış, Ayvalık bölgesinde ise nispeten daha az hasat makinası kullanılmaktadır. Aydın bölgesinde hasat makinaları henüz sisteme yaygın biçimde girmemiştir. Akhisar bölgesinde zeytinler sofralığa iilendiği için hemen hemen hiç hasat makinası kullanılmamaktadır. Çiftçiler hasat makinası satın alacaklarında, makinanın kullanışlı olmasına, yedek parça sorununun olmamasına ve ergonomik olmasına dikkat etmektedirler. İkinci bölümde arazi denemeleri yapılarak Gemlik, Ayvalık ve Memecik zeytin çeşitlerinin mekanik hasat kriterleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bölümde öncelikle her üç çeşidin olgunlaşma düzeyleri, yaklaşık bir aylık dönemde, 6 değişik tarihte tutunma kuvveti değişimi, meyve kütlesi değişimi ve olgunlaşma indisi kriterlerine göre incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; Gemlik, Ayvalık ve Memecik çeşitleri için olgunlaşmayla beraber meyve tutunma kuvveti azalmış (sırasıyla %17,8 - %15,9 - %2,2), meyve kütlesi önemli derecede değişmemiş, ancak bunlara bağlı olarak tutunma kuvvetinin meyve kütlesine oranında (F/m) bir azalma meydana gelmiştir. Olgunlaşma indisi her üç çeşit için de olgunlaşmaya bağlı olarak 5 değerine yaklaşmıştır. Hasat denemelerinde üç farklı genlik (50, 40, 30 mm), üç farklı frekans (40, 30, 20 Hz) ve 2 farklı sarsma süresi (5 ve 10 s) kombinasyonları üç tekerrürlü uygulanmıştır. Deneme sonuçlarına göre; Gemlik, Ayvalık ve Memecik çeşitleri için hasat yüzdelerinin ortalamalarına bakıldığında en yüksek hasat yüzdesi (sırasıyla, %83,66-%85,33-%83,48), 50 mm genlik, 40 Hz frekans ve 10 s’lik sarsma süresinde gerçekleşmiştir. Bu çalışma koşullarında zarar oranları Gemlik çeşidinde % 4,05, Ayvalık çeşidinde, % 3,92 , Memecik çeşidinde % 6,18 olmuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Zeytin, zeytin hasat mekanizasyonu, zeytin hasat makinası., Olive, olive harvest mechanization, olive harvest machine., Tarım Makinaları A.B.D.
