Ahtapot (Octopus vulgaris Cuvier, 1797) avcılığına yönelik yapay resif alanlarının oluşturulması

Ahtapot, Yapay resif, İzmir Körfezi, Balıkçılık yönetimi.;Octopus, Artificial Reefs, Izmir Bay, Fisheries management.;Proje Temmuz-2005, Kasım 2006 tarihleri arasında İzmir Körfezi Adalar mevkiinde yürütülmüştür. Projede Ahtapot (Octopus vulgaris Cuvier, 1797) türüne yönelik yapay resif tasarımı, yapay resif alanlarının oluşturulması ve bu alanların avcılık açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ahtapot doğal yuvalarının temel özelliklerinin belirlenmesi amacıyla, serbest ve aletli dalışlar yapılarak 168 adet yuvanın, giriş genişliği, yuva hacmi, zemin yapısı, su derinliği ve yuva giriş açısı kaydedilmiştir. Bu özellikler yapay resif bloğunun tasarımı aşamasında uygulanmıştır. Ahtapot yapay resif bloğu 100x100x25 cm boyutunda donatılı betondan imal edilmiştir. Üst paneli düz olan bloğun zemine temas ettiği alt yüzey 60x60 cm boyutunda ters semi-piramit şeklindedir. Bir ahtapot yapay resif bloğu üzerinde farklı yönlere bakan 4 yerleştirilmiş adet, tek girişli yuva bulunmaktadır. Yuva girişi, büyük çapı 13 cm, küçük çapı 8 cm olup, elipsoidal oval girişe sahip fırınlanmış topraktan imal edilmiştir. Her bir yuva 5000 cm³hacmindedir. Bir resif bloğunu 286 ağırlığındadır. 80 adet yapay resif bloğu İzmir Körfezi Adalar mevkiinde iki farklı bölgeye aralarında 10m mesafe olacak şekilde yerleştirilmiştir. 15m derinliğe Araştırma gemisi vinci ve balıkadamların eş güdümlü çalışması ile yerleştirilen yapay resif blokları, yuva yönleri ana yönlere bakacak şekilde konumlandırılmıştır. Ahtapot yapay resifleri 3 ay sonra aletli dalışlar yapılarak doğrudan gözlem yöntemi ile izlenmeye başlanmıştır. 15 dalış örneklemesi sonucunda 10 adet ahtapot örneklenmiştir. Ahtapotların manto boyu en küçük 75 mm, en büyük.220 mm ortalama 142,66 mm olarak tespit edilmiştir. Toplam boy incelendiğinde, en küçük 400 mm, en büyük 1320 mm olarak tespit edilmiştir. Ortalama toplam boy 843 mm olarak tespit edilmiştir. Örneklenen ahtapotlarda en küçük birey 244gr, en büyük birey 3500 gram ağırlığında, ortalama birey ağırlığı 1610gr olarak bulunmuştur. Proje uygulaması sonucunda iki bölge ahtapot yuvası açısından yapay resifler ile desteklenerek zenginleştirilmiştir. Bu yapay resifler kısa süre geçmesine rağmen ahtapotlar tarafından tercih edilerek kullanılmaya başlanmıştır. Bu tür özel alanların çoğaltılarak balıkçılık yönetimine sunulması, bu alanların rezerv alan veya yeni av sahası olarak değerlendirilmesi Türkiye balıkçılık yönetimine yeni açılımlar getirecektir.