Elit erkek taekwondo sporcularında sirkadiyen ritmin bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelere etkisi

Amaç : Sirkadiyen ritim 24 saatlik periyot boyunca meydana gelen psikolojik ve fizyolojik dalgalanmalardır (48,118). Bu çalışmada elit erkek taekwondo sporcularında (n=9) sirkadiyen ritmin bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelere etkisi incelendi. Yöntem : Çalışmaya 9 elit erkek taekwondo sporcusu katıldı. Zaman periyodu 08:30-10:30, 11:30-13:30, 14:30-16:30, 17:30-19:30, 20:30-22:30 saatleri olarak ayrıldı. Sporculara Horne-Ostberg’in Sabahçıl-Akşamcıl Anketi ayrıca Epworth Uykululuk Ölçeği uygulanarak kronotipsel yapıları ve uyku kaliteleri belirlendi. Günün farklı zamanlarındaki sirkadiyen değişimlerini belirlemek için sırası ile sporcuların istirahat kalp atım sayısı (İKAS), intra-aural istirahat vücut ısısı (İVI), counter movement jump (CMJ), Counter Movement Jump Zirve Güç (CMJ(JB) – ZG), Counter Movement Jump Ortalama Güç (CMJ(JB) – OG) paldeung tekniği etki düzeyi (PTED), wingate anaerobik testi (WAnT) ile wingate anaerobik testi zirve güç (WAnT -ZG) ve Wingate Anaerobik testi ile sporcuların vücut ağırlıklarına karşılık gelen Zirve Güçleri (WAnT -ZG W/kg), Wingate anaerobik testi ortalama güçleri (WAnT / OG) ve Wingate Anaerobik testi ile sporcuların vücut ağırlıklarına karşılık gelen Ortalama Güçleri (WAnT -OG W/kg) ölçüldü ve intra-aural İVI ile diğer parametreler arasındaki ilişkiye bakıldı. Verilerin normal dağılıma uygun olup olmadığına ilişkin kontrol, Shapiro-Wilks Testi ile incelendi. Verilerin normal dağılım göstermesi üzerine istatistiksel yöntem olarak tekrarlı ölçümler için varyans analizi (ANOVA) kullanıldı ve anlamlı fark elde edildiğinde bu farkın hangi zaman diliminden kaynaklandığını belirlemek amacı ile Lsd Post Hoc Analizi uygulandı. Değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesinde Pearson Korelasyon Analizi kullanıldı. İstatistiksel analizlerde önemlilik değeri p<0.05 olarak kabul edildi. Bulgular : İKAS, intra-aural İVI, CMJ, CMJ(JB) – ZG, CMJ(JB) – OG ve PTED’inde anlamlı sirkadiyen değişim gözlenirken WAnT ile elde edilen WAnT / ZG, WAnT -ZG W/kg ve WAnT / OG WAnT -OG W/kg’da istatistiksel olarak anlamlı sirkadiyen değişim gözlenemedi. İVI ile pearson korelasyon analizine göre 17:30-19:30’da İKAS’nda negatif ilişki ve CMJ(JB) – ZG, CMJ(JB) – OG’te 08:30- 10:30’da pozitif ilişki gözlendi. İVI ile diğer diğer parametreler arasında pozitif yönde anlamlı ilişki saptanamadı. Sonuç : Sportif verimi etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Günlük zaman dilimleri boyunca sirkadiyen ritim değişim göstermektedir. Üst düzey sporcularda iyi bir sportif verim elde etmede bireysel olarak bu özelliklere dikkat edilmelidir. Daha net sonuçlar için daha fazla sayıda katılımcıya ihtiyaç vardır.