Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişilerine, kavram öğrenmelerine, üstbiliş farkındalıklarına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ülkemizde eğitim alanında son yıllarda yenilikler yapılmakta ve öğretim programları öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını öngören yapılandırmacı öğrenme kuramı temel alınarak yeniden düzenlenmektedir. Fen ve Teknoloji öğretim programlarının her kademesinde yapılandırmacı öğrenme kuramının benimsenmesi, bu kuram temelinde kullanılabilecek öğrenme yaklaşımlarını da gündeme getirmiştir. Yapılandırmacı öğrenme kuramının öğretimsel uygulamalarından biri, araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımıdır. Araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı, öğrencilere bir problem durumu sunulduğu ve öğrencilerin bilimsel işlem basamaklarını uygulayarak probleme yönelik veri toplama, verileri analiz etme ve elde ettiği sonuçları yorumlayarak problem durumunu çözmeye çalıştığı bir öğrenme yaklaşımıdır. Araştırmaya dayalı öğrenme gibi öğrenci merkezli yaklaşımlarda öğrencinin eğitim süreci boyunca etkin olması, problem çözme basamaklarını bilmesi, bilimsel yöntemi kullanarak araştırma yapması ve bilgiye kendi ulaşarak yapılandırması gerekmektedir. Bu süreçte, öğrencilere rehberlik edilerek öğrenme sürecinin desteklenmesi önemli görülmektedir. Dolayısıyla Vygotsky'nin yakınsal gelişim alanı ile ilişkili olan ve öğrenme niteliğini arttıran destekleyici kavramı ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada, araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı temel alınarak öğretim programı tasarısı oluşturulmuştur. Program tasarısında öğrencilerin hem bilişsel yeteneklerinin gelişmesine hem de sosyal ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanmasına katkı getirmek amacıyla destekleyiciler işe koşulmuş ve öğrenme sürecinin niteliği arttırılmaya çalışılmıştır. Böylece ilköğretim 7. sınıf Fen ve Teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişilerine, kavram öğrenmelerine, üstbiliş farkındalıklarına ve Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu, 2011-2012 öğretim yılında İzmir ili Bornova ilçesinde bulunan bir devlet okulunun yedinci sınıfında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmada, deney (N=30) ve kontrol (N=29) grubu olmak üzere iki sınıf alınmış ve eşitlenmemiş kontrol gruplu deneme modeli kullanılmıştır. Deney grubunda araştırma dayalı öğrenme yaklaşımına dayalı olarak geliştirilen öğretim programı tasarısı, "Maddenin Yapısı ve Özellikleri" ünitesinde 10 hafta boyunca uygulanmıştır. Kontrol grubunda ise İlköğretim 7. Sınıf Fen ve Teknoloji dersi öğretim programı uygulanmıştır. Çalışmada veri toplama araçları olarak "Başarı Testi", "Üstbiliş Farkındalık Ölçeği", "Kavram Haritası Puanlama Yönergesi" ve "Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Deneysel işlem öncesinde ve sonrasında veri toplama araçları her iki grupta yer alan öğrencilere eş zamanlı uygulanmıştır. Verilerin analizinde, kovaryans analizi (ANCOVA) yapılmıştır. Bulgulara göre, deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin erişileri, kavram öğrenmeleri ve Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu belirlenirken; üstbiliş farkındalıkları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin erişileri, kavram öğrenmeleri ve Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumları arasında deney grubu lehine elde edilen anlamlı farklılık alanyazın ile örtüşmektedir. Ancak deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin üstbiliş farkındalıkları arasında anlamlı farklılığın olmaması alanyazını doğrulamamaktadır. Alanyazın ile çelişkili bu sonucun nedeni, öğrencilerin üstbiliş farkındalıklarının gelişim süreci ile açıklanmaya çalışılmıştır. Son olarak, çalışmada elde edilen sonuçlara dayalı olarak uygulama ve araştırma önerileri sunulmuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Araştırmaya dayalı öğrenme, destekleyiciler, erişi, kavram öğrenme, üstbiliş farkındalığı, fen ve teknoloji dersine yönelik tutum., Inquiry based learning, scaffolding, achievement, concept learning, metacognition awareness, attitude toward science and technology course., Eğitim Bilimleri A.B.D.
