Farklı biçim zamanlarının tatlı sorgum (Sorghum bicolor (L.) Moench var. Saccharatum) ve fasulye (Phaseolus vulgaris) silaj karışımlarında bazı kalite özelliklerine etkisi

Bu araştırma, farklı dönemlerde biçilen tatlı sorgum (Sorghum bicolor var. saccharatum) bitkisinin fasulye (Phaseolus vulgaris) bitkisiyle değişik oranlarda silolanması durumunda ortaya çıkabilecek silaj ve yem kalite özelliklerini değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. Bitkisel materyal olarak "Rio" isimli tatlı darı çeşidi ile "Noyanbey-98" isimli fasulye çeşidi kullanılmıştır. Tatlı sorgum bitkisi 3 farklı zamanda (başaklanma başlangıcı, anthesis dönemi, hamur olum dönemi) biçilmiş ve 5 değişik oranda (%100 tatlı sorgum (TS)+%0 fasulye (F), %75TS+%25F, %50TS+%50F, %25TS+%75F ve %0TS+%100F) fasulye bitkisiyle kuru madde bazında karıştırılmış ve vakumlanarak silolanmıştır. Tesadüf parselleri deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak düzenlenen laboratuvar çalışması 2013 yılında, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü laboratuvarında yürütülmüştür. Çalışmada; KM veriminin yanı sıra, silaj pH'sı, silo asitleri, metabolik enerji ve NYD gibi özellikler de incelenmiştir. Hasat dönemi ve karışım oranlarının verim ve silaj kalitesi üzerine önemli etkileri belirlenmiştir. Geciken hasat dönemi KM verimini olumlu fakat silaj kalitesini olumsuz etkilemiştir. Karışımdaki fasulye oranı HP oranını yükseltmiştir. Ayrıca, fasulye hasılının silaja eklenmesi pH ve AA oranını da arttırmıştır. Yalın fasulye silajında en yüksek pH ve AA içeriği saptanmıştır. Tatlı darıdan yapılan silajlara %25 fasulye eklendiğinde HP oranının yükseldiği de belirlenmiştir.

This study was conducted to assess silage and forage values of sweet sorghum (Sorghum bicolor var. saccharatum) silage when ensiled with different proportions of bean [Phaseolus vulgaris]. Rio cv. of sweet sorghum and Noyanbey-98 cv. of bean were used as crop material. Sweet sorghums were cut 3 different harvesting stages (panicle emergence, anthesis and doughy) and were mixed with bean at sorghum crop:bean ratios of 100:0, 75:25, 50:50, 25:75, and 0:100% on dry matter bases. All crops were chopped using a conventional chopper, and for each mixture 500 g of fresh material was vacuum sealed in a plastic bag and fermented for an average of 40 days, four bags per mixture. Dry matter (DM) yield and some silage quality parameters were tested such as pH, ME, relative forage value in the experiment. There were significant differences between harvest stages and mixture rates. Delaying harvest stage affected positively DM yield but not silage quality. Crude protein (CP) increased as proportion of bean increased in the mixture. In addition, pH and AA increased when bean was added. Silage with 100% bean without sweet sorghum had the highest pH and lowest AA concentration. It was concluded that mixing bean (25%) with sweet sorghum for silage increased CP concentration of the mixture.