Calendulae flos droğunun fitoterapi açısından değerlendirilmesi

Calendula officinalis, Asteraceae familyasına ait sarı-turuncu çiçekleri olan bir bitkidir. C. officinalis, Avrupa'da doğal olarak yayılış gösterir, Türkiye'de park ve bahçelerde dekoratif amaçlı olarak yetiştirilir. Ülkemizde halk arasında çiçekli dalları dahilen kabızlık durumlarında, haricen yara iyi edici olarak kullanılmakta, tohumları da idrar arttırıcı olarak kullanılmaktadır. Ana etkili bileşenleri triterpen saponozitler ve triterpenik esterlerdir. Bunlara ek olarak flavonoit, karotenoit ve seskiterpenik bileşikler de bulunmaktadır. Klinik çalışmalarla desteklenen yara iyileştirici, analjezik, antioksidan ve antikandidal etkilerinin yanı sıra spazmolitik, antiülser, antienflamatuvar, antimikrobiyal, antiviral, antitümör, hepatoprotektif, hipolipitemik, antitirozinaz, antiödematöz, anti-HIV ve antigenotoksik etkileri de vardır. Bitkiyle ilgili toksik etki bildirilmemiştir; fakat sadece çok az kişi üzerinde kontakt dermatit oluşturduğu gözlenmiştir. Asteraceae familyasına alerjisi olanlarda kullanılmamalıdır. Bu çalışmada, aktarlardan alınan dört örnek ve İzmir ilinden toplanan Calendulae arvensis flos ve Calendulae arvensis herba örnekleri Avrupa Farmakope'sine göre incelenmiştir. Kurutmada kayıp, total kül ve HCl'de çözünmeyen kül miktarları hesaplanmıştır. Rutin, klorojenik asit ve kafeik asit standartlarıyla İnce Tabaka Kromatografisi yapılmış ve hiperozit üzerinden spektrofotometrik olarak flavonoit miktarı hesaplamıştır. Tüm örneklerde farmakopeye uygun kurutmada kayıp hesaplanmıştır. Total kül miktarı hesaplanan altı örnekten sadece iki tanesi istenilen değerlerde çıkmıştır. İnce Tabaka Kromatografisi'nde kullanılan standartlar ile örnekler karşılaştırıldığında, tüm örneklerde standartlara karşılık gelen noktalarda floresans lekeleri görülmüştür. Flavonoit miktarı her bir örnek için istenilen minimum değerin üstünde hesaplanmıştır. En yüksek miktar İzmir ilinde toplanan CA1 örneğinde olup en düşük flavonoit içeriği olan CO3 örneğinin yaklaşık olarak iki katı kadardır.;Aynısefa; Calendula; Fitoterapi.;Pot Marigold; Calendula; Phytotherapy.