Musa Taşmuhammedoğlu Aybek'in hikâyeleri üzerine inceleme

Musa Taşmuhammedoğlu Aybek, 20. yüzyıl Özbek edebiyatının önde gelen isimlerinden biridir. Sosyalist realizm akımının öncülerinden olan yazar, eserlerinde de bu görüşüne yer vermiştir. Aybek, küçük yaşlardan itibaren kitaplara ilgi duymaya başlamıştır. Onun bu tavrında annesi ve ninesi etkili olmuştur. Bu kadınlar sözlü geleneği bilen ve bildiklerini Aybek'e aktaran kadınlardır. Ablasının etkisiyle de klasik Türk edebiyatına merak salmış olan Aybek'i özellikle Nevaî'nin gazelleri büyülemiştir. Şiirin büyülü dünyası Aybek'i kendine çekmiş ve edebî faaliyetlerine yazdığı şiirlerle başlamıştır. Özbek edebiyatına birçok destan kazandıran yazar asıl ününü romanlarıyla kazanmıştır. Edebiyata sosyalist realizmin yön verdiği dönemde ilk romanını yayınlayan yazar, "Kutlu Kan" adlı eserinde Rus İmparatorluğu sömürgesindeki Türkistan halkını anlatmıştır. Daha sonra yazdığı romanlarında da sosyal meseleleri konu almaktan çekinmemiştir. Aybek'in 1930-1962 yılları arasında kaleme aldığı dokuz hikâyesi bulunmaktadır. Aybek, 1930 yılında yazdığı ilk dönem hikâyelerinde bireysel konuları işlemiştir. 1934 yılından sonra yazdığı hikâyelerinde toplumsal konulara yönelmiştir. Musa Taşmuhammedoğlu Aybek bireysel konulu hikâyelerinde kavuşamayan aşıkları, karşılıksız aşkları, çocukları, çocukların yaramazlıklarını ve acımasızlıklarını anlatmıştır. Yazar toplumsal konulu hikâyelerinde ise eğitimin önemini, yoksulluk yüzünden okula gidemeyen ve çalışmak zorunda kalan çocukları, savaşı, savaşın meydana getirdiği yıkımları konu almıştır. Yazarın hikâyelerinde olay örgüsü genellikle çocuk karakterlerinde etrafında gelişmiştir. Çünkü Aybek hikâyelerini çocuklar için yazmıştır. Hikâyeler aracılığıyla Aybek çocuklara hayatın zorluklarıyla ilgili yol göstermek ve ders vermek istemiştir. Hikâyelerinde halkın anlayacağı bir dil kullanan yazar, hikâyelerinde mekân olarak daha çok köy ve mahalle hayatını anlatmıştır. Aybek, aynı zamanda tiyatro, tercüme, makale gibi türlerde de eserler meydana getirmiş çok yönlü bir yazardır.

Musa Taşmuhammedoğlu Aybek is one of the leading figures of 20th century Uzbek literatüre. The author, one of the pioneers of the socialist realism movement, also included this view in his works. Aybek began to be interested in books from an early age. His mother and grandmother were influential in this attitude. These are the women who know the oral tradition and transfer what they know to Aybek. Aybek, who become interested in classical Turkish literature with the influence of his older sister, was especially fascinated bu Nevayi’s ghazals. The magical world of poetry attracted Aybek and he started his literary activites with the poems he wrote. The author, who brought many epics to Uzbek literatüre, gained his real fame with his novels. The author, who published his novel during the period when literatüre was dominated bu socialist realism, desdribed the people of Turkestan in the colony of the Russian Empire in his work “Blessed Blood”. He did not hesitate to talk about social issues in his later novels. Aybek has nine stories written between 1930-1962. Aybek dealt with individual subject inhis first period stories, which he wrote in 1930. In the stories he wrote after 1934, he focused on social issues. In his individual stories Musa Taşmuhammedoğlu Aybek described the lovers who could not meet, unrequited love, children, the mischief and cruelty of children. In his social stories, the author deals with the importance of education, the children who cannot g oto school due to poverty and have to work the war and the destruction caused by the war. The plot of the author’s stories has generally developed around the child characters. Because Aybek wrote his stories for children. Through stories, Aybek wanted to guide and teach children about yhe difficulties of life. The author who uses a language that the public can understand in his stories, has mostly described village and neighborhood life as a place in his stories. Aybek is also a versatile writer who has produced works in genres as theatre, translation and article.