Nitrosatif stres kökenli nörodejeneratif hastalıkların hücresel sinyal yolaklarının Arabidopsis thaliana kullanılarak araştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
1, 6 milyar yıl önce insanlar ve Arabidopsis thaliana evrimsel olarak birbirinden ayrılmıştır. Buna rağmen insan genlerinin büyük kısmının Arabidopsis'te korunmuş ortologları vardır. Örneğin, insanlardaki nörodejeneratif hastalık genlerinin Arabidopsis'teki ortologlarıyla benzerlik oranı %71 iken insan kanser genleriyle benzerlik oranı %70 olarak bilinmektedir. Alzheimer (AD) ve Parkinson (PD) gibi nörodejeneratif hastalıkların daha iyi anlaşılması amacıyla yapılan son araştırmalar, bu alanda Arabidopsis'in önemini açıkça ortaya koymuştur. Bu araştırmalarda, AD ve PD hastalıklarına neden olan PreP ve DJ-1/PARK genlerindeki mutasyonun, bitkilerde de insanlardakine benzer oluşumlara neden olduklarını göstermiştir. Ancak, bu nörodejeneratif hastalıklar, sadece belirtilen genlerdeki mutasyonlardan kaynaklanmamaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalar insan beyin hücre zarındaki Glutamat Reseptörünün (NMDAR'ın; N-metil-D-aspartat reseptörü) aktivasyonundaki artışla, sitoplazmada aşırı biriken Ca2+_un tetiklediği, NO (nitrik oksit) birikiminin mitokondri ve endoplazmik retikulum (ER) stresine ve PDI (protein disülfit izomeraz) enziminde meydana getirdiği S-nitrosilasyonun (sistein tiolüne NO bağlanması) yol açtığı AD ve PD gibi nörodejeneratif hastalıklara neden olduğu bulunmuştur. GLR'ler, sadece memelilerde değil yaşamın üç domaininde de tanımlanmışlardır. Bitkiler üzerinde yapılan araştırmalarda, bitki GLR'lerinin; pek çok yolakta rol oynadıkları gösterilmiştir. Ancak bahsedilen GLR aracılı NO ilişkili nitrosatif stres ve oluşacak organellerdeki değişiklikler ile ilgili bir çalışma yoktur. Yapılan bu çalışmada, insanlarda nörodejeneratif hastalıklara neden olan bir hücresel yolakta görev alan gen ve proteinlerin, Arabidopsis'te benzer yolaklarının var olup olmadığı, bitkilerde hangi rol ve etki mekanizmasına sahip oldukları, GLR-aracılı NO birikiminin neden olduğu PDI enzimindeki etkisi ve organel stresinin oluşum mekanizması, ayrıca oluşan Reaktif Oksijen Türleri (ROS) ve Reaktif Azot Türlerinin (RNS) hücreden süpürülmesinde etkili antioksidan mekanizma ve hücrenin redoks dengesi arasındaki ilişki ilk kez aydınlatılmıştır.;Antioksidan sistem, Arabidopsis thaliana, Kalsiyum, ER, Glutamat Reseptörleri, Mitokondri, Nitrik Oksit, Nörodejeneratif Hastalıklar, Reaktif Oksijen Türleri;Antioxidant System, Arabidopsis thaliana, Calcium, ER, Glutamate Receptors, Mithocondri, Nitric Oxide, Neurodegenerative Diseases, Reactive Oxygen Species.
Açıklama
Fen Fakültesi, Biyoloji A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
