Zeytin yaprağından Hidroksitirosol'ün ekstraksiyonu, I-131 ile radyo işaretlenmesi ve biyoetkinliğinin in vivo ve in vitro yöntemlerle incelenmesi/

Doğal antioksidan içeriği zengin olduğu bilinen sebze ve meyveler günümüzde yoğunlukla tüketilmekte ve geleneksel kullanımı gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Günümüzde içerdiği fenolik bileşiklerden dolayı yüksek antioksidan özellik gösteren meyvelerden biri de zeytindir. Zeytin, zeytin yaprağı ve zeytinyağında bulunan ana fenolik bileşik ise hidroksitirosol (HT)'dür. Son yıllarda, bitkilerden doğal antioksidan maddelerin üretilmesi ve saflaştırılarak hastalıkların teşhis ve tedavisinde kullanılma potansiyellerinin araştırılmasında ciddi oranda artış mevcuttur. Bu amaçla bu tez çalışmasında; HT yönünden zengin olduğu bilinen zeytin yaprağı ekstrakte edilerek HT bileşeni izole edilmiş ve iodojen yöntemi kullanılarak 131I radyonüklidi ile işaretlenmiştir. 131I ile işaretli HT (131I-HT) bileşiğinin biyoaffinitesini değerlendirmek üzere; sağlıklı erkek ve dişi sıçanlar üzerinde biyodağılım ve farklı hücre hatları (Hutu-80, Caco-2, PC-3, MCF-7) üzerinde hücre kültürü çalışmaları yapılmıştır. Yapılan deneysel çalışmalarda, HT'nin 131I ile % 95.62±4.36 (n=8) verimle radyoişaretlendiği görülmüş ve radyoişaretli bileşiğin in vivo çalışmalarda mesane, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, meme ve prostatta tutulum gösterdiği; in vitro çalışmalarda ise çalışılan hücre hatlarında dikkate değer bağlanma etkinliği gösterdiği gözlenmiştir. Gerçekleştirilen bu tez çalışmasının, bitkisel ürün ekstraktlarının görüntüleme ve tedaviye yönelik yeni ajanlar olarak geliştirilmesi yönünde yapılan çalışmalara katkıda bulunacağı düşünülmektedir.