Mekanik ventilatör desteğinde olan hastalarda müzik terapinin anksiyetenin fizyolojik belirtilerine etkisi

Yoğun bakım sıklıkla ventilatör tedavisini kapsar. Mekanik ventilatör desteği alan yoğun bakım hastalarında anksiyete yaygın olarak deneyimlenir. Bu deneysel araştırma, mekanik ventilasyon desteğinde olan hastalarda bir hemşirelik girişimi olarak müzik terapinin anksiyetenin fizyolojik belirtilerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği’nde 1 Ağustos 2006- 28 Şubat 2007 tarihleri arasında tedavi gören, mekanik ventilasyon desteğinde olan hastalar araştırmanının evrenini oluşturmuştur. Bu evrenden sınırlamalara uygun olarak seçilmiş hastalar örneklemi (n=60) oluşturmuştur. Araştırmaya girecek örneklem büyüklüğünü tespit edebilmek amacı ile Power analizi yapılmıştır. Power analizine göre 30 hasta deney 30 hasta kontrol grubundan alınmıştır. Uygulama ve kontrol grubu yaş ve cinsiyet gruplarına göre eşleştirilerek oluşturulmuştur. Grupların homojenliği sağlanmıştır. Araştırma kriterlerine uyan ve mekanik ventilasyon desteğinde olan hastalar araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Örneklemi 18-70 yaş grubu, herhangi bir psikiyatrik ve nörolojik hastalığı olmayan, sedasyon tedavisi almayan, yüksek doz inotrop desteğinde olmayan, sedasyon tedavisi kesilen, herhangi bir nöromüsküler bloker ilaç tedavisi almayan, hemodinamik stabilliği olan, mekanik ventilatör modları aynı olan, işitme problemi olmayan, Glaskow Koma Skalası skoru 9 ve 9’un üstünde olan hastalar oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında hasta tanıtım formu ve hasta izlem formu kullanılmıştır. Hasta tanıtım formu, yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, hastalık tanısı, mekanik ventilatöre bağlanma günü’ne ve Glaskow Koma Skalası skoru’na ilişkin verilerden oluşmaktadır. Hasta izlem formu, sistolik kan basıncı, diyastolik kan basıncı, nabız hızı, solunum hızı ve oksijen satürasyonuna ilişkin verileri kapsamaktadır. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi etik komitesi araştırmayı onaylamıştır. Araştırmacı ile ilk karşılaşmada, her hastadan veya hasta yakınından yazılı onam alınmıştır. Gerekli tüm izinler alındıktan sonra araştırmanın verileri, hasta tanıtım ve hasta izlem formu uygulanarak toplanmıştır. Uygulama ve kontrol grubundaki hastaların uygulanan sedasyon tedavileri kesilmiş, sedasyonun etkisinin geçmesi için 30 dakika beklenmiştir. Deney grubundaki hastalara Johan Sebestian Bach’ın gevşemeyi sağlayıcı etkisi olan klasik müzik eseri MP3 Player ve kulaklıkla 60 dakika dinlettirilmiştir. Fizyolojik paremetreler müzik terapiden önce, müzik terapinin 30. dakikasında, müzik terapinin 60. dakikasında, müzik terapi bittikten yarım saat sonra (90. dakika) ölçülmüştür. Veriler SPSS 13 programında kodlanmıştır. Verilerin değerelendirilmesinde; sayısal, yüzdelik, Ki-Kare, Bağımsız Gruplarda T Testi, Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi, Mann Whitney U ve Bonferroni Testleri uygulanmıştır. Tekrarlı ölçümlerde varyans analizinde, uygulama ve kontrol grubunda sistolik kan basıncı, diyastolik kan basıncı, solunum hızı değerleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmış (p<0.05), fakat uygulama ve kontrol grubunda nabız hızı ve oksijen satürasyonu değerleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p<0.05). Bulgular uygulama grubunda mekanik ventilatöre bağlanma gün sayısının anksiyetenin fizyolojik işaretlerinden sistolik kan basıncı ve diyastolik kan basıncı değerlerini etkilediğini göstermiştir. Sonuç olarak, müzik terapi mekanik ventilasyon desteğinde olan yoğun bakım hastalarında anksiyetenin fizyolojik belirtilerini azaltan etkili bir hemşirelik girişimidir.