Türkiye'de gündem belirlemede baskı gruplarının rolü
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Liberal-çoğulcu paradigma içinde ve geleneksel ana akım (mainstream) iletişim araştırmaları kapsamında medyanın gücünü görgül olarak kanıtlamaya çalışan ve ilk kez 1972 yılında, Maxwell McCombs ve Donald L. Shaw tarafından ortaya konulan gündem koyma ve saptama yaklaşımı, medyanın gündem koyma ve saptama rolünü inceleyen medya araştırmalarının temelini oluşturmaktadır. Gündem koyma ve saptama araştırmalarında, medya (haber medyası) gündeminin belirlenmesinde ya da haber içeriğinin yapılandırılmasında kimin ya da kimlerin, nasıl ve hangi amaçlarla etkin ya da etkili olduğu değerlendirilmemekte ve siyasi aktörlerin (özellikle baskı gruplarının ve siyasetçilerin) etkin ya da etkili olup olmadığı dikkate alınmadan, medya gündemi verilen olarak ele alınmaktadır. Ancak, medya gündemini kimin ya da kimlerin, nasıl ve hangi amaçlarla belirlediğini ve bunun toplumdaki güç dağılımı ve değerler üzerindeki etkisinin ne ya da neler olduğunu ortaya koyabilmek için gündem koyma ve saptamanın ötesine geçmek gerekmektedir. Bu bağlamda, son yıllarda, siyasal iletişim ve medya araştırmaları alanında çalışmalarını sürdüren bilim insanları, medyanın gündem koyma ve saptama rolünü araştırmaktan ziyade, gündem kurma yaklaşımı üzerinde giderek artan ilgiye odaklanmaktadırlar. Genel olarak, gündem kurma yaklaşımı, medyanın, siyasetçilerin ve kamunun karşılıklı olarak birbirlerini etkilediğini varsaymaktadır. Bu varsayım da, kamu gündeminin belirlenmesi için medyanın diğer kurumlarla etkileşiminde, haber kaynağı ile medya arasındaki ilişkiye işaret etmektedir. Bu çalışmada da, haber kaynağı ile medya arasındaki ilişkiye odaklanılarak, medya gündeminin belirlenmesinde ya da haber içeriğinin yapılandırılmasında ve medyanın siyasal gerçeklik ile ilgili haber konularının seçiminde ve sunumunda özellikle baskı gruplarının rolünü ve etkinliğini ya da etkilerini belirlemek için bir örnek olay araştırması gerçekleştirilmiştir. Türk siyasal tarihinin en önemli kamusal tartışma konularından biri olan ve konu çerçeveleme sürecinin dinamiklerini incelemek için ideal bir politik zemin oluşturan Avrupa Birliği Müzakere Süreci konusu, hem kamusal tartışma konularının görece pek çoğu gibi çok yönlü hem de çerçeveleme potansiyelinin görece çok geniş olması ve siyasi arenadaki pek çok siyasal konu gibi politik bir çatışmayı içermesi nedeniyle, bu çalışmada örnek olay olarak ele alınmıştır. Araştırma sonucunda, Türkiye’de medya (haber medyası) gündeminin haber kaynağı olarak siyasetçilere bağımlı olduğu görülürken, medya gündeminin hem baskı gruplarının retoriği hem de TBMM üyesi siyasetçilerin retoriği ve resmi görüşü tarafından çerçevelendirildiğine dair çok az bulgu elde edilmiştir. Bu nedenle, söz konusu bulgular, konu çerçeveleme bağlamında, kamuoyunun örgütlü biçimi olan baskı grupları ve siyasetçiler tarafından desteklenen çerçeveler ile medya temsilleri arasında yakın bir ilişki öngören iki ayrı hipotezi doğrulamamıştır. Aksine bu bulgular, hem medya gündeminin belirlendiği hem de kamusal tartışmanın şekillendiği süreçte, medyanın politik olarak daha bağımsız bir rol oynadığını ortaya koymuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Gündem Koyma ve Saptama, Gündem Kurma, Çerçeveleme, Baskı Grupları, Siyaset, Medya, Kamuoyu, Avrupa Birliği, Agenda Setting, Agenda Building, Framing, Pressure Groups, Politics, Media, Public Opinion, European Union, Gazetecilik A.B.D.
