Bası yaralarının önlenmesinde %100 pamuklu havlu ile havalı yatak kullanımının etkinliğinin incelenmesi

Bu çalısma, bası yaralarının önlenmesinde %100 pamuklu havlu ile havalı yatak kullanımının etkinliginin incelenmesi amacıyla yapılmıs deneysel bir çalısmadır. Arastırma evrenini, 23.10.2005 ve 10.06.2006 tarihleri arsında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nörosirurji Anabilim Dalı Yogun Bakım Ünitesiʼnde yatan eriskin hastalar olusturmustur. Olasılıksız örneklem teknigi ile seçilen 40 hasta arastırmanın örneklemini olusturmustur. Uygulama grubundaki 20 hastada %100 pamuklu havlu, kontrol grubundaki 20 hastada da havalı yatak kullanılmıstır. Epidermis deformasyonu gelisen hastalar en az 4 gün, en fazla 17 gün, epidermis deformasyonu gelismeyen hastalar en az 12 gün, en fazla 58 gün izlenmislerdir. Arastırma kapsamına alınan hastaları degerlendirmek amacıyla ʻʼHasta Tanıtım Formuʼʼ, ʻʼBası Yarası Risk Skalası Formuʼʼ ve ʻʼBası Yarası Gözlem Formuʼʼ kullanılmıstır. Hastaların yogun bakımdaki ilk günlerinde üç formda doldurulmustur. lk günden itibaren hastaların cilt yüzeyleri, epidermis deformasyonunun baslaması, servise nakledilme ya da eksitus olma gibi nedenlerle yogun bakımdan ayrıldıkları güne kadar ʻʼBası Yarası Gözlem Formuʼʼ kullanılarak her gün gözlemlenmistir ve gözlemle kaydedilmistir. Hastalar, epidermis deformasyonun basladıgı ilk gün çalısmadan çıkarılmıslardır. Verilerin istatistiksel degerlendirmesi, Ki-kare ve Fisherʼın Kesin Olasılık testleri kullanılarak yapılmıstır. Bası yaralarının önlenmesi açısından uygulama grubunda kullanılan %100 pamuklu havlu ile kontrol grubunda kullanılan havalı yatak etkinligi arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıstır (p=0,695). Uygulama ve kontrol grubundaki hastaların epidermis deformasyonu gelisimi ile hastaların yası, cinsiyeti, tanısı, vücut tipi, hemoglobin düzeyi, albumin düzeyi, total protein düzeyi, hareketlilik düzeyi, fekal inkontinans durumu, bilinç düzeyi, cilt tipi, Braden Skalası Skoru arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıstır (p>0,05). Bu degiskenlerin epidermis deformasyonu gelisimini etkilemedigi saptanmıstır. Arastırmanın daha genis bir örneklemle tekrarlanması ve %100 pamuklu havlunun bası yaralarının önlenmesinde sadece yataga bagımlı hastalarda degil tekerlekli sandalyeli hastalarda da yeni bir yöntem olarak kullanılması önerilmistir.