Filgrastim'in parenteral uygulaması için mikroemülsiyon formülasyonu geliştirilmesi ve değerlendirilmesi

Nötropeni; mutlak nötrofil sayısının 1000/mm³'ün altına inmesi durumudur. Nötrofil sayısı, 500/mm³'ün altında ise ciddi nötropeni, 200/mm'³ün altında ise çok ciddi nötropeni olarak adlandırılır [1]. Nötropeni; gen mutasyonları, anne karnında nötrofile karşı antikor üretilmesi, kemoterapötikler gibi bazı ilaçların kullanımıyla yan etki olarak görülmesi, otoimmun yanıt, geçirilen bir enfeksiyon gibi sebepler veya idiopatik olarak meydana gelebilir. Granülosit koloni uyarıcı faktör (G-CSF); kemik iliğinde nötrofil prokürsörlerinin farklılaşmasını ve çoğalmasını stimüle eden bir sitokindir. G-CSF, sıklıkla sitotoksik kemoterapi sonrası, uzun süreli ciddi nötropeni riskinin arttığı hastalarda profilaktik olarak uygulanmaktadır. Ayrıca nötropeni tanısı almış hastalarda nötropeni süresinin ve sıklığının azaltılması amacıyla klinikte kullanılmaktadır [1]. Filgrastim bir G-CSF analoğu olup, genellikle G-CSF proteinini kodlayan geni içeren rekombinant Escherichia coli bakteri kültüründe üretilmektedir. Bu tez çalışması kapsamında; biyolojik aktivitenin değişmeden, piyasadaki filgrastim formülasyonuna göre daha stabil ve raf ömrü uzatılmış parenteral yolla uygulamaya yönelik bir mikroemülsiyon formülasyonunun geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada öncelikle yağ fazı, çeşitli surfaktan ve ko-surfaktanlarla mikroemülsiyon formülasyonları geliştirilmiş, geliştirilen formülasyonların karakterizasyonu yapılarak uygun formülasyonlar sonraki çalışmalar için belirlenmiştir. Seçilen formülasyonlarda sitotoksisite testleri (L-929 hücrelerinde), biyolojik aktivite çalışmaları ve stabilite çalışmaları yapılmıştır. Geliştirilen filgrastim formülasyonunun biyolojik aktivitesi; fare NFS-60 hücrelerinde araştırılmış, piyasada bulunan filgrastim preparatı ile kıyaslanmıştır. Elde edilen sonuçlar istatistiksel olarak analiz edilerek sunulmuştur. Sonuç olarak tez çalışmasında; filgrastim için yeni, denenmemiş bir mikroemülsiyon formülasyonu geliştirilmiş ve geliştirilen mikroemülsiyon sisteminin, biyoaktivite üzerindeki etkisi, hücre hatlarında in vitro olarak değerlendirilmiştir. Tez çalışması ile optimize edilen yöntemler ileriki çalışmalar için bir basamak görevi görebilir. Gerçekleşen hipotezlerin sonucunda nötropenide kullanılmak üzere stabil bir filgrastim formülasyonu için ön veriler sunulmuştur.;Filgrastim; Mikroemülsiyon; İlaç Taşıyıcı Sistem; Parenteral.;Filgrastim; Microemulsion; Drug Delivery System; Parenteral.