Özel yetenekli bireylerin bilimsel süreç becerileri ve bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Bu çalışma, özel yetenekli 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ve bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. Çalışmaya Erzurum, Iğdır ve Kars illeri Bilim Sanat Merkezlerinde öğrenim gören 125 öğrenci katılmıştır. Karma çalışma desenlerinden açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Bu desenin amacı, nicel verilerden edilen bulguların nitel verilerden elde edilen bulgularla açıklanmasını sağlamaktır. Özel yetenekli 5 ve 6. sınıf öğrencilerin bilimsel yaratıcılıklarını ortaya çıkarmak için açık uçlu sorulardan oluşan bir yaratıcılık testi olan Yaratıcı Bilimsel Çağrışımlar Testi kullanılmıştır. Bilimsel süreç becerilerini ortaya çıkarmak için ise yine açık uçlu sorulardan oluşan Diyet Kola Testi (Form-A) kullanılmıştır. Araştırmada nicel veriler, korelasyonel analize tabi tutulmuştur. Nitel veriler ise yarı yapılandırılmış mülakatlardan elde edilmiştir. Nitel verilerin analizi tematik analiz ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen nitel bulgular, nicel bulguların açıklanmasında kullanılmış ve araştırma sorularının cevaplanmasına hizmet etmiştir. Bulgular; bilimsel süreç becerileri ile bilimsel yaratıcılığın arasında pozitif istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon olduğunu göstermiştir. Bilimsel yaratıcılığın bileşenlerinden çağrışımsal düşünme ve bilimsel süreç becerileri arasında istatistiksel olarak anlamlı olmayan korelasyon elde edilmiştir. Bunu yanında analojik muhakeme ile bilimsel süreç becerileri arasında pozitif istatistiksel olarak anlamlı orta seviyede bir korelasyon saptanmıştır. Bu, öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinde, bilimsel yaratıcılık boyutlarından en fazla analojik muhakemeyi kullandıklarını göstermiştir. Analojik muhakeme, bilimsel süreç becerinden gözlem yapma, değişkenleri belirleme ve hipotez oluşturma becerilerinde aktif olarak rol almıştır. Bilimsel süreç becerileri ve analojik problem çözme arasında pozitif anlamlı düşük bir korelasyon saptanmıştır. Mülakat öğrencilerinin analojik problem çözerken kaynak ve hedef seçiminde serbest bırakılması başarılı transferler yapmalarını sağlamıştır. Özel yetenekli öğrencilerin bilimsel yaratıcılıklarının daha verimli bir şekilde ortaya çıkabilmesi için, farklı disiplinlerle entegre edilmiş bilimsel eğitim uygulamaları planlanabilir.
