Bağımlılarda sağlıklı yaşam biçimi davranışı geliştirme eğitiminin beden kitle indeksi üzerine etkisi
Yükleniyor...
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çalısma, bagımlıların saglıklı yasama biçimi davranıslarını belirlemek, saglıklı yasam biçimi davranısları hakkında egitim vererek, verilen egitimin saglıklı yasam davranıslarına ve beden kitle indeksleri üzerine etkisini arastırmak amacıyla planlanmıstır. Ön test- son test uygulamalı tek grupta, yarı deneysel nitelikte düzenlenen bu arastırma, Nisan-Temmuz 2009 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Bagımlılık Birimi’nde gerçeklestirilmistir. Çalısmaya DSM-IV tanı ölçütlerine göre alkol/madde bagımlılıgı tanısı ile yatarak tedavi gören 33 hasta alınmıstır. Arastırmanın uygulanabilmesi için kurumdan izin, hastalardan yazılı onam alınmıstır. Hastalara egitim öncesinde, sosyo-demografik veri anketi, saglıgın önemi ölçegi, saglıklı yasam biçimi davranısları ölçegi uygulanmıstır. Boy ve kilo ölçümleri yapılarak agırlık (kg) / boy uzunlugu(m)2 formülü ile beden kitle indeksleri hesaplanmıstır. Dünya Saglık Örgütü ölçütlerine göre beden kitle indeksi degeri 18.5’un altında olanlar düsük kilolu, 18,5-24.9 arası normal kilo, 25 ve üstü olanlar asırı kilolu olarak sınıflandırılmıslardır. Bagımlı hastalara 1’er saatlik toplam 4 oturumdan olusan psikoegitim programı uygulanmıstır. Saglıklı beslenme, egzersiz, stres yönetimi, kisiler arası iliskiler konularında her biri bir oturumda görüsülmek üzere saglıklı yasama biçimi davranısları egitimi verilmistir. Egitimler tamamlandıktan bir ay sonra saglıklı yasam biçimi davranısı ölçegi tekrar uygulanmıs, beden kitle indeksi degerleri tekrar hesaplanmıs ve egitim öncesi ile karsılastırılmıstır. Laps yasanıp yasanmadıgı gözlenmistir. Toplanan veriler SPSS 15 paket programıyla analiz edilmistir. Sayı, yüzde hesapları, t-test, tek yönlü varyans analizi, korelasyon analizi kullanılmıstır. Çalısmamıza katılan bagımlıların %81.8’i erkek, %45.5’i 41-50 yas arasında, %45.5’i evli olup, %51.5’inin çocugu vardır. Bireylerin toplam SYBDÖ puanının (t=-9.725, p=0.000) Kendini Gerçeklestirme Alt Ölçegi puanının (t=-6.848, p=0.000), Saglık Sorumlulugu Alt Ölçegi puanının (t=-6.514, p=0.000), Egzersiz Alt Ölçegi puanının (t=-6.435, p=0.000), Beslenme Alt Ölçegi puanının (t=-9.507, p=0.000), Kisiler Arası Destek Alt Ölçegi puanının (t=-7.878, p=0.000) ve Stres Yönetimi Alt Ölçegi puanlarının (t=-8.264, p=0.000) son ölçümlerde egitim öncesi yapılan ilk ölçümlerle karsılastırıldıgında artmıs oldugu görülmektedir. Tüm ölçekler için ön-test ve sontest arasındaki puan farkı istatistiksel açıdan anlamlıdır (p<0.05). Bagımlıların saglıklı yasama biçimi davranısları egitimi öncesi BMI degerlerinin çogunun normal sınırın üstünde oldugu görülmektedir. Bireylerin % 48. 5’inin beden kitle indeksi degeri normalden yüksektir. %45.4’ ü normal sınırlar içerisinde , % 6.1’i ise normalin altında BMI degerine sahiptir. Bireylerin egitim sonunda yapılan BMI ölçümlerinde 21 kisilik büyük bir oranın (%63.6) normal BMI degerlerinde oldugu görülmektedir. 12 kisinin (%36.4) BMI degeri ise normalden yüksektir (c2 =10.48, p=0.001). Aradaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmustur (p<0.05). Egitime katılan 33 bireyden 13’ünde (%39.4) laps görülürken, 20 kiside (%60.6) laps yasanmamıstır. Saglıklı yasama biçimi davranısı egitimiyle laps yasanma durumu arasında anlamlı bir iliski saptanmamıstır (t=0.387, p=0.702). Bagımlılarda saglıklı yasam davranısı gelistirme konusunda en önemli faktör riskli yasam davranıslarından kaçınmak olup bu konuda hemsirelere büyük sorumluluk düsmektedir. (Bagımlılarda saglıklı yasam biçimi davranısı gelistirme egitiminin beden kitle indeksi üzerine etkisi).
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Psikiyatri A.B.D.
