Kök bakterilerinin domates fusarium kök ve kök boğazı çürüklüğüne (FORL) ve bitki gelişimine etkisinin etilen ile düzenlenen gen ekspresyonu açısından incelenmesi

Bu tez çalışmasının amacı, ülkemiz seralarında önemli bir sorun olan FORL (Fusarium oxysporum f. sp. Lycopersici)'a duyarlı Kardelen F1 ve FORL'a dayanıklı Bandita F1 domates çeşitlerinde, domates seralarından izole edilen yerel kök bakterisi izolatlarının bitki gelişimi ve FORL'a etkisinin saptanması ve bu etkinin moleküler düzeyde incelenmesidir. Bitki yetiştiriciliği büyüme odasında 24°C gündüz ve 20°C gece sıcaklık rejiminde, gündüz ve gece koşulları 16 saat aydınlık ve 8 saat karanlık olacak şekilde üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada in vitro testlere göre seçilen 10 kök bakterisi ve 27.2 nolu FORL izolatı test edilmiştir ve yapılan değerlendirmede domates bitkilerinin gelişimini arttırmada etkili olduğu saptanan iki kök bakterisi (TR2/1: Pseudomonas fluorescens biovar 3 ve TR18/1: Pseudomonas fluorescens) ve Fusarium kök ve kök boğazı çürüklüğüne karşı dayanımını arttırmada etkili olduğu saptanan iki kök bakterisi (TR 21/1: Pseudomonas putida ve 14/1y:Pseudomonas fluorescens bv5) seçilmiştir. İkinci aşama testlerde seçilen bu bakteri izolatları ile iki farklı FORL izolatı (27.2 ve usaFORL) kullanılmış ve bitki gelişimini arttırma etkisi (TR2/1) ile Fusarium kök ve kök boğazı çürüklüğüne karşı dayanımını arttırma etkisi (TR 21/1) bakımından ön plana çıkan iki kök bakterisinin etkisi üçüncü aşama testler için seçilmiştir. Kök bakterilerinin etki mekanizmaları moleküler testler ile aydınlatılmaya çalışılmış ve bu amaçla ekspresyonu etilen ile düzenlenen domates ACO1 (LEACO1) geninin ifade profilleri RT-PCR (Reverse Transcription-Polymerase Chain Reaction) yöntemiyle incelenmiştir. İkinci aşama testlerde virülensi daha yüksek olan usaFORL izolatına karşı hastalığı engelleyici en fazla etkiyi TR21/1 bakterisinin gerçekleştirdiği ve bu izolatın hastalık belirtilerini % 37.5 oranında engellediği saptanmıştır. Moleküler testler sonucunda TR21/1+27.2 ve TR21/1+usaFORL uygulamaları ACO1 gen ekspresyonunu tek başına PGPR ve FORL uygulanan ve kontrol bitkilerine oranla arttırdığı belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar PGPR+FORL uygulamasının etilen biyosentezi üzerine ACO1 geni ekspresyonu aracılığıyla olumlu etkisi olduğunu ve bu etkinin bitkinin hastalıklara karşı dayanımını arttırmada önemli olabileceğini göstermektedir.