CUMHURİYETİN İLK DÖNEMİNDE GELENEKSEL BİR ÜRÜN: KASTAMONU KENDİRİNİN (KENEVİR) TARİHSEL GELİŞİMİ (1923-1950)

Küçük Resim Yok

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Kendir, lif bitkileri, endüstri bitkileri ve tıbbi aromatik bitkileri grubundadır. Kastamonu, Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’de en çok kendir üretiminin olduğu ildir. Kastamonu ilinin coğrafi şartları kendir üretimi için oldukça uygundur. Ancak, 1950 yılına kadar Kastamonu’da kendirin ekiminden hasadına ve işlenmesine kadar oldukça iptidai bir üretim tarzı vardı. Kastamonu’daki tarımın ilkel ve geleneksel özelliklerinden dolayı kendir üretim potansiyeli düşük düzeydedir. Kastamonu’da kendir küçük aile işletmeleri tarafından hane halkının ortak emeği ile üretilen bir tarım ürünüdür. Ancak bu ürün geleneksel köy sanatı olmaktan ve el dokuma tezgâhlarında dokunmaktan öte gidememiştir. Bu yüzden kendir katma değerli bir üretimden mahrum kalmıştır. Kastamonu’da üretilen kendirin pazar yeri Kastamonu, Germeç ve Taşköprü’dür. Kastamonu kendir lifi çok kaliteliydi. Bu yüzden 1946 yılında Taşköprü Kendir Sanayi kuruldu. Hatta kuruluşunda hammadde, enerji ve ulaşım sıkıntılarının olmayacağı da düşünülmüştür. Ancak, bölge halkının yetersiz sermayesi ve nakliyat sıkıntıları yüzünden fabrika kapasitesinin altında çalışmıştır. Bu durum kendir üretimi ve işlenmesinin modern tekniklerle yapılmasını engellemiştir. Hatta Taşköprü Kendir Sanayi devletçilik politikaları kapsamında kendir ürünlerinin üretimi açısından önemli bir girişimcilik kabul edilse de uzun ömürlü olmamıştır. Hatta bu çalışma Kastamonu ilindeki kendir tarımı özelinde ve kendirin endüstrileşme sürecinde Türkiye’nin siyasi, iktisadi ve toplumsal yapısını da yansıtmaktadır. Diğer bir ifade ile 1930’larda Türkiye’nin kırsal alanlarını, toplumu ve sanayileşme dinamiklerini incelemektedir. Bu çalışma Kastamonu’daki kendir üretiminin ve endüstrileşmesini uluslararası ilişkiler açısından da ele almaktadır. Bu bağlamda hem Birinci Sanayi Devrimi’nin hem de Birinci Dünya Savaşı’nın kendir üretimindeki olumsuz etkileri üzerinde durmaktadır. Sonuç olarak, Kastamonu kendiri ulusal ve uluslararası pazarlara yönelik bir meta olamamıştır. Bu ürün Kastamonu’daki yerel pazarlarla sınırlı kalmıştır.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kaynak

BELGİ DERGİSİ

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

3

Sayı

22

Künye