Yaygın gelişimsel bozukluk tanılı çocuklarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi, kontrol grupları ile karşılaştırılarak yaşam kalitesine etki eden faktörlerin belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2010
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1. Amaç: Yaptığımız araştırmada YGB grubu olguların YK’ leri ile; kronik ruhsal hastalık olarak DEHB olgularının, kronik bedensel hastalık olarak astım olgularının ve sağlıklı kontrol olgularının YK’ leri karşılaştırılmıştır. YGB olgularında hastalık şiddeti ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiye bakılmış ve YGB alt gruplarının YK’ leri karşılaştırılmıştır. Ayrıca YGB olguları ve ailelerine ilişkin sosyodemgrafik değişkenler ve hastalığa ait özelliklerle olguların yaşam kalitesi arasındaki ilişki araştırılmıştır. Son olarak YGB grubunda annelerin depresyon ve anksiyete düzeyleri ile hastaların yaşam kalitesi arasındaki olası bağlantı incelenmiştir. 2. Yöntem: Çalışmamıza 3-18 yaş aralığında 102 YGB, 40 DEHB, 43 astım ve 39 sağlıklı kontrol olgusu dahil edilmiştir. Tüm olgularımıza sosyodemografik bilgi formu, çocuklar için yaşam kalitesi ölçeği, ÇDDÖ, Dikkat eksikliği ve yıkıcı davranış bozuklukları için DSM-IV’ ye dayalı tarama ve değerlendirme ölçeği uygulanmıştır. Olgularımızın annelerine Beck depresyon ölçeği ve STAI durumluluk ve süreklilik kaygı envanteri uygulanmıştır. YGB olgularında hastalık şiddetini belirlemek üzere yarı yapılandırılmış görüşme formatında CARS uygulanmıştır. Sonuçlar uygun istatsistik analizlerle değerlendirilmiştir. 3. Sonuçlar: Çalışmamızda YGB olgularının fiziksel sağlık, psikososyal sağlık ve ölçek toplam puanı açısından yaşam kaliteleri DEHB, astım ve sağlıklı kontrol olgularının yaşam kalitelerinden anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. YGB grubu hastalarda hastalık şiddeti ile YK arasında ilişki bakıldığında; hastalık şiddetinin fazla olduğu hastalarda yaşam kalitesi puanlarının daha düşük olduğu görülmüş olup hastalık şiddeti ile YK arasında negatif yönlü ve yüksek düzeyde bir korelasyon saptanmıştır. YGB alt grupları arasında YK’ leri karşılaştırılmış ve ölçek toplam puanı ile psikososyal sağlık puanları açısından otistik bozukluk grubu en düşük puanı alırken BTA-YGB ve AB/YFO benzer puanlar aldığı görülmüştür. Fiziksel sağlık puanı açısından ise OB ve BTA-YGB benzer ve her ikiside AB/YFO’ dan anlamlı olarak düşük skorlar almışlardır. Genel olarak bakıldığında OB olguları hem BTA-YGB’ den hem AB/YFO’ dan daha düşük yaşam kalitesi puanları alırken, BTA-YGB ile AB/YFO benzer puanlar almışlardır. Sosyodemografik değişkenler ve hastalığa ait özelliklerle yaşam kalitesi arasındaki ilişki değerlendirilmiş ve sonuç olarak; annesi düzenli sigara içen YGB grubu hastaların psikososyal sağlık toplam puanının, anneleri sigara içmeyenlerden anlamlı olarak düşük olduğu, ailelerin çocuklarında düzelmesini beklediği ilk sıra hedef semptomu hiperaktivite-stereotipi olanların hedef semptomu iletişim sorunu olanlardan anlamlı olarak yüksek psikososyal sağlık toplam puanı ve ölçek toplam puanına sahip oldukları; ilaç kullanmayan hastaların, ilaç kullanan hastalardan anlamlı olarak yüksek psikososyal sağlık toplam puanı ve ölçek toplam puanı aldıkları; özel eğitime gitmeyen YGB olgularının gidenlere göre tüm alanlarda YK’ lerinin daha iyi olduğu; bunun tersine örgün eğitime gidenlerin yaşam kalitelerinin tüm alanlarda gidemeyenlere göre daha iyi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ÇDDÖ’de belirlenen sorun davranış puanları ve DEYDB DSM-IV DÖ ile değerlendirilen dikkat eksikliği ve hiperaktivite puanlarıyla yaşam kalitesi puanları arasında negatif yönde bir korelasyon tespit belirlenmiştir. Bulgular kısmında belirtilen diğer sosyodemografik değişkenlerle ve hastalık özellikleri ile olguların yaşam kalitesi arasında her hangi bir ilişki belirtlenmemiştir. Annelerin anksiyete ve depresyonu ile YGB olgularının YK arasındaki ilişkiye bakılmış olup annelerin depresyonu ile olguların fiziksel sağlık puanı arasında, durumluluk kaygıları ile hem psikososyal sağlık hem ölçek toplam puanları arasında, süreklilik kaygıları ile ölçek toplam puanları arasında negatif yönlü bir korelasyon bulunmuştur. Annelerin depresyon ve anksiyetelerinin YGB hastalarının yaşam kalitesi üzerine etkisinin olup olmadığına bakılmış ve bunların YK üzerinde bir etken olmadığı görülmüştür. 4. Tartışma: Sonuç olarak çalışmamızda YGB grubu yaşam kalitesinin karşılaştırma gruplarından daha düşük olduğu, olguların yaşam kalitelerinin hastalık şiddetinin artması ile olumsuz etkilendiği; otistik bozukluğun değerlendirilen diğer YGB alt gruplarından daha düşük yaşam kalitesine sahip olduğu görülmüştür. Bunların yanında olguların yaşam kaliteleri ile; annelerde sigara içme alışkanlıkları, düzelmesi beklenen hedef semptomlar, olguların medikal tedavi alıp almaması, dikkat eksikliği ve hiperaktivite puanları, sorun davranışlar puanları, örgün ve özel eğitime gidip gitmeme durumları, ailelerin çocukları ile ilgili düzelme beklentileri, annelerin depresyon ve anksiyete düzeyleri arasında ilişki olduğu, fakat annelerin depresyon ve anksiyete düzeylerinin olguların yaşam kalitesi üzerine etkilerinin olmadığı anlaşılmıştır. Bu bulguların genel olarak hipotezlerimizi doğrular nitelikte ve literatürle uyumlu olduğu görülmüştür.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çocuk Psikiyatrisi A.B.D.
