Hematolojik onkoloji hastalarında sağlık okuryazarlığı ve COVİD-19 farkındalığı

Küçük Resim Yok

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ege Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/closedAccess

Özet

Amaç: Bu çalışma, hematolojik onkoloji hastalarında sağlık okuryazarlığı ve COVİD-19 farkındalığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişkisel tipteki araştırmanın örneklemini; İzmir Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi Onkoloji Merkezi Tıbbi Onkoloji ve Hematoloji Polikliniği'ne Mayıs 2021-Nisan 2022 tarihleri arasında başvuran 203 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri dahil edilme ölçütlerini karşılayan hastalarda "Hasta Tanıtım Formu", "Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-ASOY" ve "COVİD-19 Farkındalığı Ölçeği" kullanılarak yüz yüze görüşme ve anket yöntemi ile toplanmıştır. Veriler değerlendirilirken; uygun istatistiksel yöntemler kullanılmış, sonuçlar %95 güven aralığında, p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 58,22 ± 8,30'dur ve %59,1'i erkek, %34'ü ilkokul mezunudur, %21,7'sinde AML tanısı mevcuttur. ASOY Ölçeği puan ortalaması 36,28 ± 4,38 olarak saptanmıştır. Katılımcılardan sağlık okuryazarlığı düzeyi sınırlı olanların oranı %22,2, yeterli olanların oranı %68 ve mükemmel olanların oranı da %9,9 olarak belirlenmiştir. Hastalık ile ilgili eğitim alma ve COVİD-19 virüsünün bulaş yollarını bilme durumu sağlık okuryazarlığı düzeyini etkileyen faktörler olarak gösterilmiştir. COVİD-19 Farkındalık Ölçeği'nin toplamından alınan puanların ortalaması 75,11 ± 4,93 olarak bulunmuştur. COVİD-19 farkındalığını etkileyen tek faktörün eğitim durumu olduğu görülmüştür. Hastaların ASOY Ölçeği ile COVİD-19 Farkındalık Ölçeği'nden aldıkları puanların ortalaması arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Sonuç: Çalışmamızda hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyi yeterli bulunmuştur. Sosyodemografik ve hastalık ile ilgili özelliklerin çoğunun sağlık okuryazarlığını etkilemediği görülmüştür. Hematolojik onkoloji hastalarında sağlık okuryazarlığının, hastalık ile ilgili eğitim alanlarda sağlığın geliştirilmesi ve sağlık bilgisine ulaşma alt boyutlarında eğitim almayanlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. COVİD-19 Farkındalık Ölçeği'nin puan ortalaması doğrultusunda farkındalık düzeyinin alınabilecek en yüksek puana yakın bir değer ile yeterli olduğu belirlenmiştir. Okuryazar olan hastaların bulaşma tedbiri ve hijyen tedbiri farkındalık düzeylerinin ortaokul ve lise mezunlarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Hastaların sağlık okuryazarlığının COVID-19 farkındalığını etkilemediği sonucuna varılmıştır
Objective: This study was conducted to determine the level of health literacy and awareness of COVID-19 in hematological oncology patients. Materials and Methods: The sample of the descriptive and relational type of research; 203 patients who applied to İzmir Tepecik Training and Research Hospital Oncology Center Medical Oncology and Hematology Policlinic between May 2021 and April 2022.The data of the research; It was collected through face-to-face interviews and questionnaires using the "Patient Identification Form", "European Health Literacy Scale-EHLS" and "COVID-19 Awareness Scale". Results: The mean age of the patients participating in the study was 58.22 ± 8.30 years, 59.1% were male, 34% were primary school graduates, and 21.7% had a diagnosis of AML. The mean score of the ASOY Scale was found to be 36.28 ± 4.38. Among the participants, the rate of those with limited health literacy level was 22.2%, the rate of those who were competent was 68%, and the rate of those who were excellent was determined as 9.9%. Being educated about the disease and knowing the ways of transmission of the COVID-19 virus have been shown as factors affecting the level of health literacy.The average of the scores obtained from the total of the COVID-19 Awareness Scale was found to be 75.11 ± 4.935. significant compared to the patients who do not know the transmission routes of the COVID-19 virus. was found to be higher. It has been observed that the only factor affecting the awareness of COVID-19 is educational status. There was no statistically significant relationship between the mean scores of the patients from the ASOY Scale and the COVID-19 Awareness Scale. Conclusion: In our study, the health literacy level of the patients was found to be sufficient. It was observed that most of the sociodemographic and disease-related characteristics did not affect health literacy. It has been determined that health literacy in hematological oncology patients is higher in those who receive education about the disease in the sub-dimensions of health promotion and access to health information compared to those who do not receive education. In line with the average score of the COVID-19 Awareness Scale, it was determined that the level of awareness was sufficient with a value close to the highest score that could be obtained. It has been observed that the awareness levels of literate patients regarding the prevention of contamination and hygiene measures are higher than those of secondary and high school graduates. It was concluded that the health literacy of the patients did not affect the awareness of COVID-19.

Açıklama

15.05.2023 tarihine kadar kullanımı yazar tarafından kısıtlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Nursing, Hematoloji, Hematology

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye